Мамонттар – мұз дәуірінде тіршілік еткен таңғажайып жануарлар. Олар жай ғана тарихтың бір бөлігі емес, сонымен қатар жер бетіндегі тіршіліктің өзгеруінің куәгерлері. Мамонттар табиғи катаклизмдер мен климаттық өзгерістердің әсеріне ұшырап, ақырында жойылып кетті. Дегенмен, олардың қалдықтары қазіргі ғылымға маңызды мәліметтер береді. Мамонттар туралы мәліметтер жиынтығы бізге бұл алып жануарлардың қалай өмір сүргенін және қандай ерекшеліктерге ие болғанын білуге мүмкіндік береді.
- Мамонттардың дене пішіні қазіргі пілдерге ұқсас болған, бірақ олар ірі әрі биік келген.
- Олардың ұзын әрі қалың жүні болды, бұл оларды суық климатта өмір сүруге бейімдеді.
- Мамонттардың ең үлкен түрі – жүнді мамонттар, олардың биіктігі 4 метрге дейін жеткен.
- Мамонттардың тістері қазіргі пілдердің тістерінен едәуір үлкен болды, және олар өсімдіктерді шайнап ұсақтауға бейімделген.
- Мамонттар Еуропа, Азия, және Солтүстік Америкада тіршілік еткен.
- Жас мамонттар ана сүтін 5 жылға дейін емген, бұл оларды ұзақ уақыт анасына тәуелді еткен.
- Мамонттардың жүрек соғысы баяу болған, бұл олардың салмағының үлкендігімен байланысты.
- Мамонттардың терісі май қабаттарымен жабылған, бұл оларды суықтан қорғаған.
- Мамонттардың бивнилері (тұмсықтары) бұралған және ұзындығы 5 метрге дейін жеткен.
- Мамонттардың бас сүйектерінің пішіні ерекше болып, олардың мидың көлемі заманауи пілдерге қарағанда үлкенірек болған.
- Мамонттар көбінесе шөптермен, жапырақтармен және бұталармен қоректенген.
- Олар өздерінің бивнилерін қарды тазалап, тамақ табу үшін пайдаланған.
- Мамонттардың жойылу себебі ретінде климаттың жылынуы және адамдардың аңшылық әрекеті көрсетіледі.
- Олардың соңғы тірі қалған түрлері шамамен 4 мың жыл бұрын жойылып кеткен.
- Мамонттардың жүндері әлі де табылып жатады, және олар генетикалық зерттеулерге қолданылады.
- Мамонттардың қалдықтары көбінесе мәңгі мұздар аймағында жақсы сақталған.
- Мамонттардың генетикалық мәліметтері бойынша, олар қазіргі пілдермен генетикалық жағынан өте жақын.
- Ғалымдар мамонттарды клондау мүмкіндігін қарастырып жатыр, бұл генетикалық ғылымда үлкен жетістік болар еді.
Мамонттар тарихта тек қана таңғажайып жануарлар ретінде қалмай, ғылым үшін маңызды дереккөзге айналды. Олар бізге өткеннің құпияларын ашып, тіршіліктің әртүрлі кезеңдеріндегі өзгерістерді түсінуге көмектеседі. Мамонттардың зерттелуі тек өткенді ғана емес, сонымен бірге болашақты да зерттеуге мүмкіндік береді. Бұл алып жануарлардың тарихы біздің ғаламшарымыздың өткенін білуге деген қызығушылығымызды одан әрі арттырады.
