Жасанды спутник туралы 40 қызықты факт

Жасанды спутниктер – адамзаттың ғарышқа шығуындағы ең алғашқы және маңызды жетістіктердің бірі. Олар біздің күнделікті өміріміздің ажырамас бөлігіне айналып, байланыс, навигация, ауа райы болжамы, ғылым және басқа да салаларда маңызды рөл атқарады. Жасанды спутниктердің әрқайсысы ғарыштағы белгілі бір миссияны орындай отырып, Жерді және оның атмосферасын зерттеуде үлкен үлес қосады.

1. Жасанды спутник алғаш рет 1957 жылы 4 қазанда Кеңес Одағы тарапынан ұшырылған «Спутник-1» болды.
2. «Спутник-1» Жер төңірегінде орбитаға шығарылған ең алғашқы ғарыштық нысан болып табылады.
3. Жасанды спутниктердің негізгі функцияларының бірі – Жердің табиғи ресурстарын бақылау.
4. Жасанды спутниктер радиосигналдарды қабылдап, оларды Жерге қайта жібере алады, бұл байланыс жүйелерін қамтамасыз етеді.
5. Жасанды спутниктердің көмегімен ғарыштық зерттеулер жүргізіледі, соның ішінде басқа планеталарды зерттеу.
6. 1960 жылы алғашқы метеорологиялық спутник «TIROS-1» ұшырылды, ол ауа райы болжамын жасауға көмектесті.
7. Жасанды спутниктердің көпшілігі күн батареялары арқылы қуат алады.
8. Жердің айналасында әртүрлі биіктіктерде орналасқан бірнеше мың жасанды спутник бар.
9. Жасанды спутниктердің өмір сүру мерзімі орта есеппен 5-15 жыл аралығында болады.
10. Әскери мақсатта қолданылатын жасанды спутниктер бар, олар барлау және байланыс мақсаттарында пайдаланылады.
11. GPS навигациялық жүйесі жасанды спутниктердің негізінде жұмыс істейді, оның көмегімен жердегі кез келген нүктенің координаттары анықталады.
12. Жасанды спутниктердің кейбірі Жердің геостационарлық орбитасында орналасады, бұл оларға бір нүктеде тұрып, тұрақты бақылау жүргізуге мүмкіндік береді.
13. Жасанды спутниктер арқылы ғарыштық қоқыс пен метеориттердің қозғалысын бақылау мүмкіндігі бар.
14. Жасанды спутниктердің кейбірі Жердің магниттік өрісін зерттеу үшін қолданылады.
15. Жердің атмосферасындағы озон қабатын бақылау үшін арнайы жасанды спутниктер ұшырылады.
16. Халықаралық ғарыш станциясымен байланыс жасау үшін де жасанды спутниктер қолданылады.
17. Жасанды спутниктердің орбиталары әр түрлі: төменгі орбита, орта орбита және жоғары орбита.
18. Жасанды спутниктердің ұшу жылдамдығы олардың орбитасына байланысты өзгеріп отырады, төменгі орбитадағы спутниктер өте жылдам қозғалады.
19. Ғылыми зерттеулер үшін қолданылатын спутниктердің арасында телескоптар да бар, мысалы, «Хаббл» телескопы.
20. «Иридиум» атты байланыс спутниктер жүйесі Жердің кез келген нүктесінен ғаламдық байланыс қызметін ұсынады.
21. Қазіргі кезде орбитада 3 мыңнан астам жұмыс істейтін жасанды спутник бар.
22. Жасанды спутниктердің ұшырылуының негізгі мақсаттарының бірі – Жерді қашықтықтан зондтау.
23. Жасанды спутниктердің кейбіреулері телекоммуникациялық қызметтерді қамтамасыз ету үшін пайдаланылады.
24. Спутниктердің өлшемдері әр түрлі болуы мүмкін: кейбірі тек бірнеше килограмм салмаққа ие болса, басқалары бірнеше тоннаға дейін жетеді.
25. Жасанды спутниктердің мәліметтері негізінде Жердің беткі қабатының карталары жасалады.
26. Жасанды спутниктердің ұшу траекториясын дәл анықтау үшін ракеталар арнайы есептеулер негізінде ұшырылады.
27. 1972 жылы ұшырылған «Landsat» бағдарламасы Жердің жерсеріктік бақылауын қамтамасыз ететін ең ұзақ жобалардың бірі болып табылады.
28. Жасанды спутниктердің мәліметтері экология, ауыл шаруашылығы, орман шаруашылығы және балық аулау салаларында кеңінен қолданылады.
29. Жасанды спутниктердің көмегімен теңіз деңгейінің өзгерістерін бақылауға болады.
30. Спутниктер Жердің айналу жылдамдығы мен осьтік көлбеуін зерттеуге де мүмкіндік береді.
31. 1990 жылдары интернет байланысын қамтамасыз ету үшін арнайы спутниктер жүйесі құрылды.
32. Спутниктердің кейбірі ғарыштық сәулелердің әсерін зерттеу үшін қолданылады.
33. Жасанды спутниктер арқылы ғарыштық туризмді дамыту үшін де зерттеулер жүргізілуде.
34. Спутниктер ғарыштағы радиациялық белдеулерді зерттеу және мониторинг жасауға мүмкіндік береді.
35. Жасанды спутниктердің көмегімен шұғыл жағдайларда жедел хабарландыру және құтқару операциялары жүргізіледі.
36. Жасанды спутниктердің кейбірі эксперименттік зерттеулер үшін арнайы жасалады, мысалы, жаңа технологияларды сынау.
37. Жасанды спутниктер арқылы полярлық аймақтарды, мұздықтарды және қар жамылғыларын бақылау жүзеге асырылады.
38. Ғарыштық заңдар бойынша, әр ел өз жасанды спутниктерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс.
39. Жасанды спутниктерді ғарыштық станцияларға немесе басқа ғарыштық объектілерге жөнелту үшін арнайы миссиялар ұйымдастырылады.
40. Жасанды спутниктердің көмегімен әлемнің кез келген нүктесінде деректерді шұғыл түрде жеткізуге болады.

Жасанды спутниктердің ғарыштағы рөлі мен маңызы күн сайын артып келеді. Олар біздің әлемімізді зерттеуде, байланыс орнатуда, және өмір сүру сапасын жақсартуда орасан зор үлес қосып отыр. Болашақта жасанды спутниктердің мүмкіндіктері одан әрі кеңейіп, адамзатқа жаңа ғарыштық жетістіктерге жетуге мүмкіндік береді.