Марс – адамзат үшін ең қызықты планеталардың бірі, ол Қызыл ғаламшар деп аталады. Ғалымдар Марсты зерттеу арқылы тек оның геологиясы мен климаты туралы ғана емес, өмірдің басқа планеталарда болуы мүмкіндігі туралы маңызды ақпарат алуға тырысады. Заманауи технологиялардың арқасында Марсқа көптеген миссиялар жүзеге асырылды, олар адамзаттың ғарыштық амбицияларын арттыра түсті.
- Марс – Күн жүйесіндегі төртінші планета және Жерден кейінгі ең зерттелген аспан денесі.
- Ғаламшардың қызыл түсі оның бетінде темір оксиді көп болуына байланысты.
- Марстың диаметрі Жердің диаметрінен шамамен екі есе кіші.
- Марстағы бір күн (сол) 24 сағат 39 минутты құрайды.
- Марстың екі табиғи серігі бар – Фобос және Деймос.
- 1965 жылы «Маринер-4» ғарыш аппараты Марсқа алғаш рет ұшып жетіп, оның бетін суретке түсірді.
- Марстың беткі температурасы –140°C-тан 30°C-қа дейін өзгереді.
- Ғаламшарда бұрын су болғанының белгілері анықталды, оның ішінде ежелгі өзен арналары мен көлдердің іздері бар.
- NASA-ның «Curiosity» ровері Марс бетінде 2012 жылдан бері жұмыс істеп келеді.
- 2021 жылы Қытайдың «Тяньвэнь-1» миссиясы Марсқа қонды, бұл Қытайдың алғашқы табысты Марс миссиясы болды.
- Марстың атмосферасы негізінен көмірқышқыл газынан тұрады және Жер атмосферасына қарағанда өте сирек.
- «Perseverance» ровері 2021 жылы Марсқа қонып, алғаш рет Жерден тыс жерде оттегіні өндіру технологиясын сынақтан өткізді.
- Марстағы ең биік тау – Олимп, оның биіктігі шамамен 21,9 км.
- Ғаламшардың ең үлкен каньоны – «Валлес Маринерис», ол 4 000 км-ге созылып жатыр.
- Еуропаның «ExoMars» миссиясы Марста метан газын анықтады, бұл өмір белгілерінің мүмкіндігі туралы гипотезаны қолдайды.
- NASA-ның «Insight» миссиясы Марстың ішкі құрылымын, оның ішінде сейсмикалық белсенділігін зерттеуге бағытталған.
- Ғаламшардағы қысым Жердің теңіз деңгейіндегі атмосфералық қысымынан шамамен 100 есе төмен.
- 2021 жылы алғаш рет Марста тікұшақ – «Ingenuity» сәтті ұшырылды.
- Марстағы дауылдар бүкіл ғаламшарды қамтуы мүмкін және бірнеше айға созылуы ықтимал.
- Марстың оңтүстік және солтүстік полюстерінде мұз қабаттары бар.
- Ресей мен Еуропаның бірлескен «Фобос-Грунт» миссиясы Марстың серігіне зерттеу жүргізуге тырысты, бірақ сәтсіздікке ұшырады.
- Адамзаттың Марсқа қоныс аудару мүмкіндігі ғалымдар арасында талқыланып жатыр.
- SpaceX компаниясы Марсқа адамзат миссияларын жүзеге асыруды көздеп отыр.
- Ғаламшардағы жыл Жердегі 687 күнге тең.
- Марста магнит өрісінің болмауы ғаламшарды радиациядан қорғаусыз қалдырады.
Марсты зерттеу – адамзаттың ғылым, технология және ынтымақтастық тұрғысынан мүмкіндіктерін көрсететін бірегей бағдарлама. Бұл зерттеулер Жерден тыс өмірдің болуы мүмкіндігі туралы жаңа мәліметтер береді. Ғалымдар мен инженерлердің еңбегі арқылы адамзат Марсқа қадам басуға дайындық жүргізіп жатыр. Қызыл ғаламшарға деген қызығушылық ғылым мен қиялдың шекарасын кеңейтіп, жаңа жетістіктерге жетелейтіні сөзсіз.
