Плутон – Күн жүйесінің ең ерекше және даулы планеталарының бірі. Бүгінде бұл аспан денесінің статусы ғылымда көп талқыланады. 2006 жылы Халықаралық астрономиялық одақ (ХАО) Плутонды планета ретінде жіктеуден алып тастап, оны «карликті планета» деп атады. Бұл өзгеріс көптеген астрономдар мен қызығушылық танытқан адамдардың назарын аударды. Плутонның статусының өзгеруіне қатысты қызықты фактілерді қарастырайық.
- Плутон 1930 жылы Клеренс М. Уэбб (Clyde Tombaugh) ашқан.
- Плутон Күн жүйесінің тоғызыншы планетасы ретінде алғашында есептелді.
- 2006 жылы Халықаралық астрономиялық одақ Плутонды «карликті планета» деп атады.
- Плутонның диаметрі шамамен 2,377 км, бұл оны Күн жүйесіндегі ең үлкен карликті планета етеді.
- Плутонның орбита периоды шамамен 248 жылды құрайды.
- Плутонның орбитасы Күн жүйесінің планеталарына қарағанда көлбеу орналасқан.
- Плутонға 5 спутник (ай) бар, ең үлкені – Харон.
- Плутонның құрамында метан, азот және көміртегі монооксиді бар.
- Плутонның атмосферасы өте жұқа, температурасы -240°C-қа дейін төмендейді.
- Плутонның орбитасы эксцентриялық, бұл оның Күннен алыстығын өзгертеді.
- 2015 жылы NASA-ның New Horizons зондын Плутонға жіберуі арқылы планетаның беткі құрылымы зерттелді.
- Плутонның түсі қызыл-қоңыр, ал оның бетінде мұзды аймақтар бар.
- Плутонның әлемі және оның спутниктері криовулканизм белгілеріне ие.
- Плутонның статусы туралы дау астрономияда білімдіктің шекарасын кеңейтті.
- Кейбір астрономдар Плутонның статусы өзгеруіне наразылық білдірді.
- Плутон – Күн жүйесіндегі ең үлкен карликті планета, оның көлемі бірнеше планетадан үлкен.
- Плутонның атмосферасының құрамында метан мен азот бар.
- 2018 жылы Plutonia жобасы арқылы Плутонды зерттеу бойынша жаңа мәліметтер алынды.
- Плутонның экваторындағы температура -220°C-қа дейін көтеріліп, атмосфераның динамикасын өзгерте алады.
- Плутон – астрономия мен планетарлық ғылымдар саласындағы маңызды зерттеу нысаны.
- Плутонның орбитасы 20 пайыздан 30 пайызға дейін көлбеу болуы мүмкін.
- Көптеген ғылыми мекемелер Плутонды зерттеу жобаларын іске асыруда.
- Плутонның ұзақ орбита циклі оның динамикасын зерттеуге мүмкіндік береді.
- Плутонның статусына байланысты ғылыми қоғамдастықта пікірталастар әлі де жалғасуда.
- Плутон – астрономиялық зерттеулердің күрделі және қызықты нысаны.
- Плутон мен оның айларының қозғалысы ерекше математика мен физика заңдарына бағынады.
- Плутонның статусы туралы көптеген ғылыми мақалалар мен кітаптар жазылды.
- Плутон – Күн жүйесінің шетінде орналасқан объект, сондықтан ол зерттеуге қызықты.
Плутонның статусының өзгеруі астрономиядағы үлкен талқылауларға себеп болды. Ол өзінің ерекшелігімен және зерттеулермен ғылымның маңызды бөлігі болып табылады. Плутон туралы білімдеріміз әрдайым жаңартылып, тереңдетілуде, бұл бізге оның құпияларын ашуға мүмкіндік береді. Плутон мен оның айналасындағы талқылаулар астрономиядағы жаңа бағыттар мен зерттеулерге әсер етуі мүмкін.
