Мазмұны
Су балансының сақталуы – денсаулық пен жақсы көңіл-күйдің басты шарты. Тіпті сұйықтықтың аздаған жетіспеушілігі адамның әлсіреуіне, жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуіне және зат алмасу бұзылыстарына әкеледі. Әсіресе, ыстық ауа райында немесе белсенді өмір салтында сусыздану қаупі артады. Теріс салдардың алдын алу үшін су жетіспеушілігінің алғашқы белгілерін уақытында тану және жылдам әрекет ету маңызды. Қарапайым әдістер арқылы мәселені уақтылы анықтап, ағзаға қажетті ылғалды тез қайтара аласыз.
Сусызданудың белгілері
Сусыздану адамның жасына, денсаулық жағдайына және қоршаған ортаға байланысты әртүрлі байқалуы мүмкін. Кейде бұл белгілер шаршаумен шатастырылады, сондықтан өзіңіздің көңіл-күйіңізге және ағзаңыздың шағын өзгерістеріне мұқият қарау қажет.
- ауызда құрғақтық пен қатты шөлдеу сезімі пайда болады;
- тері серпімділігін жоғалтады және тез солғын тартады;
- жалпы әлсіздік, бас ауруы немесе бас айналу байқалады;
- зәр көлемі азайып, түсі қоюланады;
- ашушаңдық немесе зейін қоюдың төмендеуі байқалуы мүмкін.
Осындай белгілер пайда болса, күні бойы қанша су ішкеніңізді ой елегінен өткізіп, ағзадағы сұйықтық қорын толықтыру шараларын бастаған жөн.
Себептері мен қауіп факторлары
Әртүрлі жағдайлар сұйықтықтың жылдам жоғалуына және сусыздану қаупінің жоғарылауына себеп болуы мүмкін. Бұларды білу арқылы өз денсаулығыңызды жақсырақ бақылап, алдын алу әрекеттерін күшейте аласыз.
- Ыстық ауа райында терлеу арқылы ағза көп сұйықтық жоғалтады.
- Белсенді дене жүктемесі кезінде судың булануы жылдамдайды.
- Қызу, құсу немесе іш өту сияқты аурулар кезінде сусыздану тез дамиды.
- Жасы ұлғайғандар мен балаларда зат алмасу ерекшеліктеріне байланысты қауіп жоғары.
- Кейбір дәрі-дәрмектер ағзадан сұйықтықтың бөлінуін күшейтеді.
Осы факторларды ескере отырып, су режимін қадағалау және тіпті болмашы белгілерге бей-жай қарамау қажет.
Су балансын жылдам қалпына келтіру жолдары
Сусыздану белгілерін байқасаңыз, шұғыл және саналы әрекет ету керек. Бірнеше қарапайым амал арқылы ағзаға жетіспеген суды тез қайтаруға болады.
- суды аз-аздан ішіп, асқазанды шамадан тыс толтырмаңыз;
- таза, газдалмаған суды ішкен жөн, тәтті сусындардан бас тартыңыз;
- айтарлықтай сұйықтық жоғалтқанда арнайы регидратация ерітінділерін пайдаланған пайдалы;
- құрамында су көп өнімдерді – қияр, қарбыз, апельсинді тұтыныңыз;
- кофеден және алкогольден аулақ болыңыз, олар ағзадан суды шығаруға әсер етеді.
Осы кеңестерді пайдалана отырып, өзіңізді әлдеқайда жақсы сезінесіз және сусызданудан болатын асқынуларды болдырмайсыз.
Сусызданудың алдын алу
Тиісті су ішу режимін сақтау – су балансының бұзылу қаупін едәуір төмендетеді. Қарапайым әдеттер арқылы күн сайын денсаулығыңызды жақсарта аласыз.
- Әсіресе жазда және спортпен айналысқанда әрдайым өзіңізбен бірге су алып жүріңіз.
- Су ішу керектігін еске салу үшін телефон немесе сағатқа белгі қойыңыз.
- Ас мәзіріңізге сұйықтығы мол сорпа, көкөніс пен жеміс қосыңыз.
- Тері, ерін және жалпы хал-жағдайыңызды бақылап, өзгеріс байқасаңыз, қажетті шара қолданыңыз.
- Денсаулық нашарлағанда немесе ыстықта сұйықтықты көп ішуді әдетке айналдырыңыз.
Осы қарапайым ұсыныстарды ұстансаңыз, тек сусызданудан қорғанып қана қоймай, өмір сапасын арттырасыз.
Су балансына уақытында назар аудару денсаулықты, еңбекке қабілеттілікті және өмір қуатын сақтауға мүмкіндік береді. Су барлық ағза жүйелерінің дұрыс жұмыс істеуі үшін қажет, сондықтан ағзаның белгілерін дер кезінде байқау маңызды. Өзіңізге және жақындарыңызға қамқорлық қарапайым әдеттен басталады, ал дұрыс су ішу режимі – соның бастысы.
