Мазмұны
Көпшілікке таныс жағдай – қолға алғыңыз келген істі кейінге ысырып, оның орнына пайдасы аз әрекеттермен айналысу. Ал маңызды шаруалар жинақталып, ішкі қысым күшейіп, сенімсіздік арта түседі. Уақыт өте келе мұндай әдет адамды қажытып, өнімділікті төмендетеді. Ал егер бұл жағдай жиі қайталанса, ол әдетке айналады. Проблеманың тамырын түсіну және нақты амалдарды қолдану арқылы бәрін кейінге қалдыруды тоқтатуға болады.
Адамдар неге бәрін шегере береді
Бұның себебін көпшілік жалқаулықпен байланыстырады, алайда шын мәнінде бұл тереңірек мәселе. Көбіне бұл үрей, өзін-өзі сынау, нәтижеден қорқу немесе мотивацияның болмауымен байланысты. Кейде адам жай ғана өзіне жүктеме түсіргісі келмей, ми жеңілірек істерге бейімделеді. Сонымен қатар нақты қадамдардың жоқтығы да шешім қабылдауды қиындатады.
Егер себептермен жұмыс істемесе, кейінге қалдыру әдеті өмір салтына айналып, әрекет етуге тосқауыл болады.
Кейінге қалдырудан арылудың тиімді тәсілдері
Прокрастинацияны жеңу үшін ниет қана емес, жүйелі амалдар қажет. Төменде уақытты тиімді пайдалануға көмектесетін және ішкі тәртіпті күшейтетін тәсілдер ұсынылады.
- Үлкен тапсырмаларды бөлшектеп бөліңіз. Ауқымды істер қорқыныш тудырып, әрекетсіздікке әкеледі. Егер оны кезеңдерге бөліп, нақты кіші қадамдар жасасаңыз, кедергіні жеңілдетесіз. Бір қадамды орындаудың өзі алға жылжуға түрткі болады.
- Нақты уақыт белгілеңіз. Белгіленбеген істер белгісіз мерзімге шегеріле береді. Қай күні және қай уақытта іске кірісетініңізді алдын ала анықтаңыз. Идеал сәтті күткенше, аз уақыт бөліп нақты әрекет жасаған тиімді.
- «Бес минут» ережесін қолданыңыз. Істі аз уақытқа ғана бастаймын деп өзіңізге уәде беріңіз. Көп жағдайда бастауы қиын, бірақ басталған соң жұмысқа кірісіп кетесіз. Бұл тәсіл ішкі қарсылықты азайтады.
- Назарды бөлетін нәрселерді алыстатыңыз. Хабарламалар, әлеуметтік желілер, сыртқы шудың бәрі шоғырлануға кедергі. Жұмыс орнын реттеп, қажет емес нәрселерді жойыңыз, телефонды үнсіз күйге қойыңыз. Айнала тыныш болса, ісіңіз де өнімді болады.
- Жеткен жетістіктеріңізді атап өтіңіз. Кішкене алға жылжу – мақтауға тұрарлық нәрсе. Өз жетістіктеріңізге көңіл бөлу мотивацияны арттырып, жұмысты оң эмоциямен байланыстырады. Бұл келесі жолы істеуге ынта береді.
Осындай әдістерді үнемі қолдану арқылы кейінге қалдыру әрекеттері біртіндеп азаяды.
Әдетті өзгертуге көмектесетін қосымша кеңестер
Негізгі тәсілдерге қоса, төмендегі қарапайым амалдар да пайдалы нәтижеге қол жеткізуге көмектеседі:
- күнді ең күрделі тапсырмадан бастаңыз;
- істер тізімін жазып жүріңіз;
- ой еңбегі мен дене белсенділігін кезектестіріңіз;
- орындалған тапсырмаларды белгілеңіз;
- бір күнге үш негізгі мақсат жеткілікті;
- шаршағанда әрекет ауыстырыңыз;
- шешім қабылдауға көп уақыт жұмсамаңыз;
- жұмыс бастауға кішкентай ыңғайлы рәсім ойлап табыңыз;
- бәрін мінсіз етемін деп күтпей, қолыңыздан келгенін істеңіз;
- өзгенің жылдамдығымен емес, өз ырғағыңызбен жүріңіз.
Бұл кеңестерді күнделікті өмірге бейімдеп, біртіндеп қолданысқа енгізуге болады.
Кейінге қалдыру әдетін жеңу үшін ойлардағы бейберекеттілікті нақты қадамдарға айналдыру қажет. Әрекетке көшу арқылы сіз уақытты басқаруды үйреніп, ішкі тәртіпті күшейтесіз. Алғашқы қадам сенімсіз болса да, бастысы – оны жасау. Әр жолы істеуді таңдағанда, сенім артып, нәтиже жақындай түседі. Пайдалы әдеттер уақыт өте отырып тұрақты еркіндік пен жеңілдікке әкеледі.
