Мазмұны
Қазіргі таңда әлеуметтік желілер мен ақпарат құралдары үздіксіз біреудің жетістігін, сымбатын не табысын көрсетіп отырады. Мұндай көріністер еріксіз түрде өз өмірімізді басқалармен салыстыра бастауға итермелейді. Бұл әдет адам бойында сенімсіздік, күйзеліс, қызғаныш сезімін тудырып, өмірден ләззат алуға кедергі келтіреді. Дегенмен әр адамның өмір жолы, мақсат-мұраты және мүмкіндігі әртүрлі екенін ескерсек, өзін басқамен салыстыру шынайылықтан алшақ. Тек ішкі қабылдауды өзгерту арқылы ғана осы зиянды әдеттен арылуға болады.
Неліктен адамдар өзін өзгелермен салыстырады
Өзгемен салыстыру – бала кезден қалыптасатын мінез-құлық үлгісі. Ата-аналар мен мұғалімдердің «басқалар сияқты бол» деген сөздері ерте жастан бастап бәсекелестікке итермелейді. Ересек шақта бұл көзқарас ішкі автоматизмге айналып, адамның өзін өзге арқылы бағалауына әкеледі. Әлеуметтік желілердегі жалтырақ өмір көріністері де бұл үрдісті күшейтеді.
Көп жағдайда біз өзіміздің әлсіз тұстарымызды жақсы білеміз, ал басқалардың тек сыртқы жетістіктерін көреміз. Бұл теңсіздік адамды мазасыздық пен қанағатсыздыққа итермелейді.
Өзін үнемі салыстырудың салдары
Мұндай ойлау дағдысы бірқатар жағымсыз нәтижеге әкелуі мүмкін:
- өзін төмен бағалау;
- қызғаныш пен ұят сезімі;
- күйзеліс және немқұрайдылық;
- мазасыздық пен шамадан тыс талап қою;
- ішкі күйіп-жанудың күшеюі.
Осындай психологиялық жүктемеден арылу үшін адамға өз өміріне басқа көзқараспен қарау қажет.
Салыстыру әдетінен арылуға көмектесетін тәсілдер
Төмендегі кеңестер өзін өзгелермен салыстырудан біртіндеп арылуға ықпал етеді. Бұл әдістерді күнделікті тәжірибеге енгізу арқылы сіз ішкі тыныштық пен шынайы сенімділікке қол жеткізе аласыз.
- Өз күшті жақтарыңызды еске түсіріңіз. Өзіңізді өзгемен салыстырмас бұрын, жеке қабілеттеріңіз бен жетістіктеріңізге назар аударыңыз. Шағын болса да, әрбір табысыңызды жазып шығыңыз. Бұл өзіңізді бағалауға және сенімділікке жол ашады.
- Жеке мақсаттарға көңіл бөліңіз. Басқалардың мақсаты мен жолы сіз үшін міндетті бағыт емес. Өзіңіздің неге ұмтылатыныңызды нақтылап алыңыз. Бұл сізді жалған өлшемдерден арылтады.
- Әлеуметтік желілерге уақытты азайтыңыз. Ондағы мазмұн шынайылықтан алыс, көбіне әдемі көріністерге құрылған. Уақыт шектеу – шынайы өмірге оралуға мүмкіндік береді.
- Ризашылық күнделігін жүргізіңіз. Күн сайын үш нәрсені жазып отырыңыз – нені бағалайсыз, неге шүкір айтасыз. Бұл әдіс ішкі көңіл күйді жақсартып, өмірдің жақсы сәттеріне назар аударуға үйретеді.
- Салыстыруды шабыт көзіне айналдырыңыз. Біреудің жетістігі қызғаныш емес, мотивация болсын. «Мен бұдан не үйрене аламын?» деген сұрақ өз даму жолын табуға көмектеседі.
Бұл тәсілдердің әрқайсысы уақыт пен табандылықты қажет етеді. Бірақ олардың нәтижесі – ішкі үйлесім мен шынайы еркіндік.
Өзіңді қабылдауға апарар қадамдар
Ішкі өзгерістермен қатар, сыртқы орта да бұл процесте маңызды рөл атқарады. Өзіңізді басқамен салыстыруды азайту үшін мынадай әрекеттер пайдалы болады:
- үнемі сынап, салыстырып отыратын адамдардан аулақ болыңыз;
- өзіңізді қолдайтын орта құрыңыз;
- нәтижеге емес, алға ілгерілеуге мән беріңіз;
- ішкі қажеттіліктеріңізге үнемі құлақ түріңіз;
- жарыспен байланысты емес, жаныңызға жайлы хобби табыңыз.
Бір қарағанда бұл қадамдар қарапайым көрінуі мүмкін, бірақ олардың ықпалы өте зор. Ең бастысы – өзіңізге уақыт беріп, өз табиғатыңызды қабылдай білу.
Басқамен салыстырудан бас тарту – артық қысымнан құтылудың, өзін тыңдаудың және шынайы өмірге оралудың жолы. Әркімнің өмірі – жеке бағыт, оның ырғағы мен мақсаты тек өзіне тән. Шын мәнінде, өз өміріңізге адал болу – сенімділіктің, еркіндіктің және ішкі тепе-теңдіктің басты кілті.
