Мазмұны
Қазіргі қарбалас өмір ырғағында ұйқыға жеткілікті уақыт бөлу әрдайым мүмкін бола бермейді. Кейде күйзеліс, жұмыстағы артық жүктеме, отбасылық жауапкершілік немесе маңызды шараларға дайындық ұйқысыз түнге әкеліп соғады. Бір ғана ұйқысыз түннің өзі адам ағзасына айтарлықтай әсер етеді – әлсіздік, ашушаңдық, шоғырланудың төмендеуі пайда болады. Алайда, келесі күні демалып алуға мүмкіндік әрқашан бола бермейді. Сондықтан да мұндай жағдайда денсаулыққа зиян келтірмей, өзіңізді тез қалыпқа келтірудің жолдарын білу маңызды. Бұл мақалада ағзаға зиян келтірмей, күні бойы сергек жүрудің тиімді тәсілдері қарастырылады.
Ұйқысыз түннен кейін ненің алдын алу керек
Ұйқының жетіспеушілігі энергияны қалпына келтіру үшін кейбір зиянды әдеттерге жүгінуге итермелеуі мүмкін. Дегенмен, кей әрекеттер ағзаны одан әрі шаршатуы мүмкін.
- кофе немесе энергетикалық сусындарды шамадан тыс ішпеңіз;
- күндізгі ұйқы 30 минуттан аспауы тиіс;
- ауыр дене жаттығуларынан аулақ болыңыз;
- майлы, ауыр тағамдардан бас тартыңыз;
- суды ұмытпаңыз – сусыздану шаршауды күшейтеді.
Мұндай тізімді ескеріп қана қоймай, күнді дұрыс ұйымдастыру арқылы өзіңізді сергек ұстауға болады.
Сергектік пен күш-қуатты қалай қалпына келтіруге болады
Ағзаның ұйқысыз түннен кейін тез бейімделуіне көмектесетін бірқатар тәсілдер бар. Олардың кейбірі қарапайым болса да, тиімділігі жоғары.
- Таңды контрасты душпен бастаңыз. Бұл қарапайым тәсіл қан айналымын жақсартып, жүйке жүйесін белсендіреді және шаршауды азайтады. Су температурасының ауысуы теріні сергітеді, бойға күш береді. Душ қабылдау мүмкін болмаса, салқын сумен жуыну мен самайларды уқалау көмектеседі.
- Лимон қосылған су ішіңіз. Ұйқысыз түннен кейін ағзада сұйықтық жетіспейді. Бір стақан жылы су мен лимон тілімі зат алмасуды жандандырып, сергектік сезімін қайтарады. Мұндай таңғы әдет ағзаны табиғи жолмен оятуға көмектеседі.
- Жеңіл жаттығу немесе серуен жасаңыз. Ашық ауадағы қозғалыс – жасушаларды оттекпен қанықтырып, көңіл күй мен ойлау қабілетін жақсартады. Қысқа серуеннің өзі немесе 5–10 минуттық жаттығу күш-қуат береді.
- Қоректік, бірақ жеңіл таңғы ас ішіңіз. Таңғы асқа сұлы жармасы, жұмыртқа, жаңғақ, йогурт және жеміс-жидек пайдалы. Мұндай тағамдар қандағы қант деңгейін тұрақты ұстап, кенеттен шаршап қалудың алдын алады.
- Күніңізді шағын бөліктерге бөліңіз. Әр тапсырманы 25–30 минут бойы орындап, кейін аздап үзіліс жасаңыз. Бұл әдіс миды артық жүктемей, зейінді сақтауға көмектеседі. Уақытты бақылау үшін таймер немесе арнайы қосымшалар пайдаланыңыз.
Күн ішінде эмоциялық күйзелістерден, жанжалдардан және күрделі мәселелерді шешуден аулақ болу да жүйке жүйесінің шамадан тыс жүктелуінің алдын алады.
Келесі түнгі ұйқыны жақсарту жолдары
Ұйқысыз түннің салдарын азайту үшін келесі түні дұрыс тынығу өте маңызды. Ол үшін қарапайым, бірақ тиімді әдістер бар:
- ұйықтар алдында бөлмені жақсылап желдетіңіз;
- жарық пен шудан толық арылыңыз;
- ұйқыға дейін кемінде бір сағат бұрын гаджеттерді пайдаланбаңыз;
- жылы ванна қабылдаңыз немесе тыныштандыратын шай ішіңіз;
- мүмкіндігінше күнделікті уақытта ұйықтауға тырысыңыз.
Егер бірден ұйықтап кете алмасаңыз да, тыныш атмосфера мен жайлылық ағзаға демалуға мүмкіндік береді.
Ұйқысыз түн – орны толмас жағдай емес, бастысы – оны қалай өткеретініңізде. Шаршауды кофе немесе ауыр тағаммен басуға тырысу – уақытша ғана әсер береді. Керісінше, суды жеткілікті мөлшерде ішу, жеңіл жаттығу жасау, дұрыс тамақтану және күн тәртібін ұстану – ағзаның өз ресурсын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Кешке тыныштықты қамтамасыз ету арқылы келесі түнгі ұйқыны жақсартуға болады. Өз денсаулығыңызға деген мұқият көзқарас сіздің еңбекке қабілеттілігіңіз бен көңіл күйіңіздің кепілі. Ұйқы – тек тынығу емес, бұл – күнделікті өмір сапасының негізгі құрамдас бөлігі.
