Мазмұны
Қазіргі қарбалас өмір ырғағы адамдарды үнемі бір-бірімен қарым-қатынаста болуға итермелейді. Қоғаммен байланыс жұмыс барысында да, күнделікті демалыс кезінде де маңызды рөл атқарады. Алайда жалғыз қалуға дағдылану қабілеті де сонымен бірдей маңызды. Бұл оқшаулану немесе оқшау өмір емес, адамның ішкі тірегіне сүйенуі, өзін-өзі танып-білу жолындағы маңызды қадам. Жалғыз болуға үйрену дегеніміз – сыртқы ынталандыруларға тәуелді болмай, ішкі өсу кеңістігін ашу деген сөз.
Жалғыздықтың пайдасы неде
Адам өзімен-өзі қалған сәтте ішкі ойларына, сезімдері мен армандарына терең үңілуге мүмкіндік алады. Бұл тыныштық күйі психологиялық ресурстарды қалпына келтіріп, ішкі тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі.
- күйзеліс пен мазасыздық деңгейі төмендейді;
- өзін-өзі сараптауға кеңістік пайда болады;
- ішкі дауысты тыңдауға мүмкіндік туады;
- шығармашылық ойлау мен шабыт оралады;
- басқалардың мақұлдауына деген тәуелділік жойылады;
- басымдықтар мен мақсаттар айқынырақ бола түседі.
Жалғыздыққа жиі уақыт бөлу күнделікті өмірдегі дүрбелеңге төтеп беруді жеңілдетеді.
Неліктен көп адам жалғыздықтан қашады
Жалғыз қалудан қорқу – адамның санасында терең сіңген сенімдер мен әлеуметтік қалыптардан туындайды. Көп жағдайда адам өз ойларымен қалай болу керегін білмейді де, сыртқы дыбыстар мен әсерлерге тәуелді бола бастайды.
- уайым мен күмән күшейе түседі;
- ішкі бостық пен зерігу сезімі пайда болады;
- сыртқы ынталандыруларға тәуелділік артады;
- қажетсіз боламын деген қорқыныш мазалайды;
- жалғыздықты болдырмау үшін жалған белсенділікке ұмтылады.
Мұндай күйден шығу үшін жалғыздықты басқаша қабылдап үйрену қажет – оны жаза емес, ресурс ретінде қарау керек.
Жалғыз болуды үйрену жолдары
Өзіңмен болуға дағдылану — біртіндеп үйренуге болатын қабілет. Ол үшін арнайы дайындық немесе түбегейлі өмір салтын өзгерту шарт емес. Бастысы – ішкі әлеміңе шынайы қызығушылық таныту.
- Жалғыздықты құндылық ретінде қабылдаңыз. Оны жетіспеушілік немесе бақытсыздық емес, керісінше өзіңмен кездесу деп түсініңіз. Бұл сіздің ішкі қысымнан арылып, еркіндікке шығуыңызға жол ашады.
- Жеке айналысатын іс табыңыз. Кітап оқу, сурет салу, серуендеу, күнделік жүргізу сияқты істер жалғыздықты мағыналы етеді. Олар ішкі тыныштыққа жол ашады.
- Ақпараттық шуды азайтыңыз. Әлеуметтік желілер мен мессенджерлердегі уақытты қысқарту арқылы шынайы байланысты қалпына келтіруге болады.
- Жалғыз болуға біртіндеп дағдыланыңыз. Алғашқыда күніне 10–15 минут жеткілікті. Осы уақытты құрылғыларсыз, тыныш жағдайда өткізуге тырысыңыз.
- Өз сезімдеріңізді бақылаңыз. Жалғыздықта мазасыздық туындаса, оны ығыстырмаңыз. Жай ғана байқаңыз, сезініп, қағазға түсіріңіз.
Бұл әрекеттер адамның өзін тануына, ішкі тірегін табуына сеп болады.
Жалғыз уақытты ұнатуға не көмектеседі
Уақыт өте жалғыз қалу үйреншікті ғана емес, жанға жайлы күйге айналады. Өйткені адам өзін толыққанды, байсалды әрі тұрақты сезіне бастайды.
- күн сайын ішкі жағдайды бақылауға дағдылану;
- тыныштықты қалыптастыратын жеке күн тәртібі;
- жайлы кеңістік құру: жылы жарық, иіс, тәртіп;
- табиғат аясында серуендеу арқылы қазіргі сәтпен байланыс орнату;
- құрылғысыз тамақтану немесе шәй ішу сәттері;
- жеке сезім мен ойларды жазып отыру;
- асығыстық пен көп міндеттен бас тарту;
- мақсатсыз шығармашылықпен айналысу;
- жеңіл әуен немесе толық үнсіздік;
- қарапайым сәттер үшін алғыс білдіру.
Мұндай әдеттер жалғыздықты өмірді байыта түсетін тәжірибеге айналдырады.
Жалғыз болуды үйрену – қоғамнан алыстау емес, ішкі өзегіңді нығайту. Бұл – нағыз еркіндікке апарар жол. Өз әлемінде тепе-теңдік тапқан адам сыртқы ортада да сенімді, байсалды және қуатты болады. Сыртқы тыныштық ішкі тереңдікпен жалғасқанда, өмір шынайы мәнге тола бастайды.
