Савандар — бұл экожүйелер, онда ағаштар мен бұталар аз, ал шөптер мен шыршалар кеңінен таралған. Бұл табиғи орталар тропикалық және субтропикалық аймақтарда орналасқан, және олар көптеген өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің мекені болып табылады. Савандардың экожүйелік қызметтері мен олардың тұрақтылығы адамның табиғатқа әсер етуімен тығыз байланысты. Енді савандар туралы қызықты фактілерге көз жүгіртейік.
- Савандар — бұл тропикалық және субтропикалық климатта кеңінен таралған экожүйелер.
- Савандардың басты ерекшелігі — ағаштар мен бұталардың сирек кездесуі, ал шөптер кең таралған.
- Савандарда жылдық жауын-шашын мөлшері орташа, көбінесе 500-1500 миллиметр аралығында болады.
- Савандардағы температура жыл бойы жоғары болып, 20-30 градус Цельсий аралығында өзгереді.
- Савандардың ең көп таралған түрлері Африка савандары, Амазонка савандары және Австралия савандары болып табылады.
- Африка савандары, мысалы, Серенгети мен Калахари, әлемдегі ең үлкен савандық аймақтар болып саналады.
- Амазонка савандары Оңтүстік Американың тропикалық ормандарында орналасқан.
- Австралия савандары континенттің ішкі бөлігінде кеңінен таралған.
- Савандарда өсетін негізгі өсімдіктер — бұл жапырақтары ұзын және қатты шөптер.
- Савандардағы ағаштар мен бұталар көбінесе құрғақшылыққа төзімді.
- Савандарда жануарлардың үлкен түрлерінің кездесуі байқалады, олардың ішінде пілдер, арыстандар, зебралар және гиппопотамдар бар.
- Савандарда миграция жасайтын жануарлар өте көп, мысалы, Серенгети саванында жыл сайын миллиондаған көк зебралар мен антилопалар көші-қон жасайды.
- Савандардағы жануарлар қоршаған ортаның өзгеруіне тез бейімделеді, әсіресе құрғақшылық кезеңдерінде.
- Савандарда өрттер жиі болып тұрады, олар экожүйенің жаңаруына ықпал етеді.
- Савандардың өсімдіктері мен жануарлары бір-бірімен тығыз байланыста жұмыс істейді, бұл экожүйенің тепе-теңдігін сақтауға көмектеседі.
- Савандарда жер бетіндегі бірнеше мыңдаған өсімдік түрі мен жүздеген жануар түрі тіршілік етеді.
- Жаһандық климаттық өзгерістер савандардың экожүйесіне әсер етуі мүмкін, мысалы, жауын-шашынның азаюы немесе температураның көтерілуі.
- Савандардың топырақтары әдетте құнарлы емес және өсімдіктерге қажетті қоректік заттардың аздығымен сипатталады.
- Савандардағы экологиялық баланс ауыспалы болуы мүмкін, әсіресе антропогендік әсерлердің нәтижесінде.
- Савандарда өткізілетін тұрақты агрономиялық зерттеулер экожүйенің жағдайын бақылап, басқаруға мүмкіндік береді.
- Савандарда көшпенді халықтар мен дәстүрлі ауыл шаруашылығы әдістері кең таралған.
- Өсімдіктер мен жануарлар арасындағы экологиялық тепе-теңдік сақтау маңызды болып табылады, себебі олар экожүйенің тұрақтылығына әсер етеді.
- Савандардағы су көздері, мысалы, өзендер мен көлдер, экожүйенің тіршілігі үшін маңызды рөл атқарады.
Савандар жер шарының маңызды экожүйелерінің бірі болып табылады, және олар көптеген өсімдік және жануарлар түрлерінің өмір сүру ортасы болып табылады. Бұл экожүйелердің сақталуы мен тұрақтылығы әлемдік климаттың өзгеруі мен адамның әрекеттеріне байланысты. Савандарды қорғау және олардың экологиялық балансын сақтау біздің планетамыздың экожүйесінің ұзақ мерзімді тұрақтылығына әсер етеді.
