Ватерлоо шайқасы туралы 37 қызықты факт

Ватерлоо шайқасы – Наполеон Бонапарттың әскери мансабының аяқталуына әкелген және әлем тарихында маңызды рөл атқарған үлкен шайқас. Бұл оқиға Бельгия жерінде орын алып, 1815 жылы 18 маусымда болды. Ватерлоо шайқасы Наполеонның Еуропаны қайта жаулап алу жоспарына соңғы нүкте қойды. Тарихшылар бұл шайқаны әлемдегі ең танымал әскери қақтығыстардың бірі ретінде санайды. Осы мақалада Ватерлоо шайқасы туралы ең қызықты 30-дан астам деректі ұсынамыз.

1. Ватерлоо шайқасы 1815 жылы 18 маусымда Бельгиядағы Ватерлоо маңында өтті.
2. Бұл шайқас Наполеон Бонапарттың соңғы әскери жеңілісі болды.
3. Шайқаста Наполеонның әскері мен британ генералы Артур Веллингтонның және прусс генералы Гебхард фон Блюхердің біріккен әскері қарсы тұрды.
4. Шайқасқа шамамен 200 мың адам қатысты, оның ішінде 73 мыңға жуық француз әскері болды.
5. Француз армиясы 3 негізгі бөлімнен тұрды: Наполеонның өзі басқарған негізгі күштер, маршал Неидің басқаруындағы алдыңғы қатар және маршал Грушидің қол астындағы атты әскер корпусы.
6. Веллингтон армиясы әртүрлі мемлекеттерден жиналған сарбаздардан құралды, оның ішінде британдықтар, голландтар, бельгиялықтар және немістер болды.
7. Веллингтонның армиясы 67 мыңға жуық адамнан тұрды.
8. Прусс генералы Блюхердің армиясы шамамен 48 мың адамды құрады.
9. Ватерлоо шайқасының нәтижесінде Наполеон 25 мыңнан астам жауынгерінен айырылды.
10. Веллингтонның біріккен армиясы шамамен 15 мың сарбазынан айырылды.
11. Блюхердің прусс армиясының шығыны шамамен 7 мың адамды құрады.
12. Наполеон Ватерлоо шайқасына дейін бірнеше ай бұрын Эльба аралынан қашып шығып, Францияда билікті қайта өз қолына алды.
13. Веллингтон Ватерлоо шайқасын «жақын шайқас» деп атаған, себебі жеңіс өте тартысты болды.
14. Шайқас алаңының үлкен бөлігі батпақты жерлерден тұрды, бұл атты әскердің қозғалысына қиындық туғызды.
15. Наполеонның жоспары бойынша Блюхер армиясын бөліп тастау және Веллингтон армиясын бөлек жеңу көзделді.
16. Блюхердің армиясы шайқасқа кешігіп келді, бірақ олар шайқастың шешуші кезеңінде үлкен көмек көрсетті.
17. Наполеонның әскерінің негізгі құрамы ардагер сарбаздардан тұрды, ал Веллингтонның армиясы әртүрлі елдерден жаңадан жиналған жасақтардан құралды.
18. Веллингтон және Блюхердің үйлесімді іс-қимылдары шайқастың тағдырын шешті.
19. Наполеонның әскерінің шегінуі толығымен ретсіздікке айналып, шайқастың соңғы сәттерінде үлкен хаосқа ұласты.
20. Наполеонның маршалы Груши прусс армиясын уақытында тоқтата алмады, бұл Наполеонның жеңілісіне әсер етті.
21. Веллингтон армиясының негізгі күші Мон-Сен-Жан фермасында орналасты, ал бұл орынды қорғау шайқастың маңызды мақсаты болды.
22. Наполеонның ең сенімді маршалдарының бірі Неидің шабуылдары да сәтсіз болды.
23. Ватерлоо шайқасы кезінде Наполеон денсаулық жағдайынан зардап шекті, бұл оның стратегиясына теріс әсер етті.
24. Шайқас барысында ағылшын әскерінің артиллериясы үлкен рөл атқарды, олардың күші француз әскерін әлсіретті.
25. Ватерлоо шайқасының атауы шайқас өткен ауылдың атымен қойылған, бірақ шайқас алаңының көп бөлігі Ватерлоодан оңтүстікте болды.
26. Наполеон шайқасқа дейін бірнеше рет метеорологиялық жағдайды пайдаланып, жауынгерлерді жаңбырдан кейінгі батпақты жолдармен жүргізуге мәжбүр етті.
27. Ватерлоо шайқасы Наполеонның «Жүз күндік билігінің» соңғы кезеңі болды.
28. Наполеон шайқас алаңынан кейін қайтып оралғанда, Парижге қашып баруға мәжбүр болды.
29. Ватерлоо шайқасынан кейін Наполеон өзін одақтастарға тапсырды және кейінірек Ұлыбританияның бақылауымен Әулие Елена аралына айдалды.
30. Ватерлоо шайқасынан кейін Наполеонның Францияда билігін қайтару мүмкіндігі толық жойылды.
31. Бұл шайқас Наполеон соғыстарының аяқталуына және Еуропада жаңа саяси тепе-теңдіктің орнауына ықпал етті.
32. Шайқастан кейін Британ генералы Веллингтон Ұлыбританияның премьер-министрі болды.
33. Ватерлоо шайқасынан кейін Еуропадағы негізгі мемлекеттер арасында Вена конгресі нәтижесінде жаңа шекаралар анықталды.
34. Ватерлоо шайқасы әлем тарихында «Наполеон дәуірінің» ресми аяқталуы деп саналады.
35. Бұл шайқас кейінгі ғасырларда көптеген әдеби шығармалар мен тарихи зерттеулердің тақырыбына айналды.
36. Ватерлоо шайқасының нәтижесі Еуропа елдерінің бірігуіне және халықаралық дипломатияның дамуына себеп болды.
37. Шайқас алаңы қазір Бельгияда тарихи ескерткіш ретінде сақталған және туристер үшін маңызды орын болып табылады.

Ватерлоо шайқасы Наполеонның соңғы ұлы жеңілісі болды және оның Еуропаны жаулап алу арманын жоққа шығарды. Бұл шайқас Еуропа тарихында үлкен өзгерістерге әкелді және елдер арасындағы саяси құрылымның қайта құруына ықпал етті. Ватерлоо шайқасы тарихта маңызды сабақ болып қала бермек, себебі ол ұлы империяның құлауының символына айналды.