Монотеизм – бір ғана құдайға сенуді білдіретін діндер мен философиялық жүйелердің жалпы атауы. Бұл сенім жүйесі әлемдегі ең ірі діндердің негізінде жатыр және қоғамның мәдениеті мен тарихына терең әсер еткен. Монотеизмнің басты ерекшелігі – ол құдайдың бірлігі мен даралығын мойындау, бұл сенім көптеген халықтар мен мәдениеттердің діни тәжірибесінде көрініс тапқан.
- Монотеизм термині грек тілінен алынған, «моно» – «бір» және «теос» – «құдай» дегенді білдіреді.
- Монотеистік діндерге Ислам, Христиандық және Иудаизм жатады.
- Исламда Алланың бірлігі, яғни «Таухид» доктринасы ерекше орын алады.
- Христиандықта Триаданың ұғымы, яғни Әке, Ұл және Киелі Рух бірлігін білдіреді.
- Иудаизм – әлемдегі ең көне монотеистік діндердің бірі болып табылады.
- Монотеизм діндеріндегі құдай көбінесе әлемнің жаратушысы ретінде қарастырылады.
- Монотеистік діндер этикалық нормаларды, моральдық құндылықтарды қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.
- Монотеизмнің пайда болуы шамамен б.з.д. 2000 жылдарға жатады.
- Біздің дәуірімізге дейінгі 14-ші ғасырда Мысырда бір құдайға табыну тәжірибесі байқалған.
- Аталмыш діндер әдетте күнә, құдайдың жазасы мен мейірімі туралы ұғымдарды қамтиды.
- Монотеизм көптеген мәдениеттердің әдебиеті мен өнерінде көрініс тапқан.
- Исламның таралуы 7-ші ғасырда, Христиандықтың таралуы 1-ші ғасырда басталған.
- Діни экстремизм көбінесе монотеистік діндердің кейбір ағымдарында байқалады.
- Монотеизмнің әлеуметтік ықпалы қоғамның құрылымына да әсер етеді.
- Монотеистік діндерде ғибадат орындары, яғни шіркеулер, мешіттер мен синагогалар бар.
- Монотеизм бойынша құдай адамдармен қарым-қатынас орната алады.
- Монотеистік діндерде қасиетті мәтіндер, мысалы, Інжіл, Құран және Таурат маңызды орын алады.
- Монотеизмнің философиялық аспектілері көптеген діндарлардың әлемді түсінуіне ықпал етеді.
- Монотеистік діндерде адам өмірінің мәні мен мақсаты туралы әр түрлі көзқарастар бар.
- Дүниежүзілік діндердің арасында монотеизм 12-15% халықты қамтиды.
- Монотеизмнің тарихи эволюциясы діндердің бірігуіне және бөлінуіне әкелді.
- Монотеизмнің негізгі қағидалары адамның моральдық және рухани дамуына ықпал етеді.
Монотеизм – адамзат тарихында терең тамырлы діндердің бірі. Бұл сенім жүйесі мәдениет, этика және философия салаларында маңыздылығын сақтап отыр. Монотеистік діндер адамның әлемге, өмірге және рухани мәнге деген көзқарасын қалыптастыруда ерекше рөл атқарады. Олар тек сенім ғана емес, сонымен қатар, адамдар арасындағы қарым-қатынасты және қоғамның құрылымын да анықтайды. Монотеизм болашақта да адамзат үшін маңызды бағыт болып қала береді.
