Анкилозаврлар – ежелгі дәуірде өмір сүрген динозаврлардың бір түрі, оларды тірі танк деп атауға болады. Бұл алып шөпқоректілердің денесі күшті сауытпен жабылған және олар жауларынан өзін қорғау үшін ерекше бейімделген. Анкилозаврлар шамамен 68–66 миллион жыл бұрын, Бор дәуірінің соңында, жер бетінде тіршілік еткен. Олардың ерекше физикалық құрылымы мен қорғаныс механизмдері палеонтологтарды және динозаврларды зерттеушілерді қызықтырады.
- Анкилозаврдың аты грек тілінен аударғанда «иілген кесек» дегенді білдіреді.
- Анкилозаврлар шөпқоректілер болды.
- Олардың ұзындығы шамамен 6–8 метрге жеткен.
- Салмағы 4-6 тонна аралығында болған.
- Анкилозаврдың денесі толығымен сүйек тақталарымен жабылған.
- Қатты сүйекті сауыттары оларды жыртқыштардан қорғаған.
- Анкилозаврдың құйрығында ауыр сүйекті шоқпар болды.
- Құйрықтың шоқпары негізгі қорғаныс құралы болып саналған.
- Бұл динозаврлардың бас сүйегі де сауытпен қорғалған.
- Анкилозаврлар баяу қозғалған.
- Олар өсімдіктер мен жапырақтарды жеген.
- Анкилозаврлардың тістерінің құрылымы шөпті шайнауға бейімделген.
- Анкилозаврлар жер бетінде жүру үшін төрт аяққа сүйенген.
- Алдыңғы аяқтары артқы аяқтарына қарағанда қысқа болған.
- Олардың қалдықтары негізінен Солтүстік Америкада табылған.
- Палеонтологтар анкилозаврларды алғаш рет 1908 жылы ашты.
- Анкилозаврлардың көздері олардың бастарының бүйірлерінде орналасқан.
- Анкилозаврлардың кейбір түрлері Қытай мен Моңғолияда да тіршілік еткен.
- Олардың асқорыту жүйесі ұзақ және күрделі болған, өйткені олар қатты өсімдіктерді қорытқан.
- Анкилозаврлар негізгі жыртқыштар – тираннозаврлардан қорғануға қабілетті болған.
- Анкилозаврлардың тұмсығы кең және жалпақ болған.
- Олардың терісі де өте қалың және мықты болған.
- Сүйекті сауыттары эпидермиске терең енген сүйекті тақтайшалардан құралған.
- Анкилозаврлар әлеуметтік тіршілік иесі емес, жалғыз өмір сүрген.
- Бұл динозаврлар негізінен батпақты жерлерде және орманды алқаптарда тіршілік еткен.
- Анкилозаврлар қараңғыда да жақсы көре алған.
- Олардың миы денесінің көлеміне қарағанда өте кішкентай болған.
- Анкилозаврлардың құйрықтары арқылы беретін соққысы жыртқыштарды жарақаттайтын деңгейде күшті болған.
- Олардың қатты сауыттары тек жыртқыштардан ғана емес, басқа да қауіптерден қорғаған.
- Анкилозаврлардың кейбір түрлерінің сауытына тікендер қосылған.
- Анкилозаврлардың бас сүйегінде бірнеше арнайы сүйек құрылымдары болған.
- Олардың қаңқалары жақсы сақталған, өйткені сауыттары денені жерге көміп, оны шіруден қорғаған.
- Олардың ең жақын туыстары – нодозаврлар.
- Анкилозаврлар күндіз белсенді болған.
- Олардың сауыты терінің үстінде қатты болып өскен сүйек тақтайшалары арқылы қалыптасқан.
- Анкилозаврлар қорғану стратегиясы бойынша ең жақсы бейімделген динозаврлар қатарында саналады.
- Бұл динозаврлардың кейбір қалдықтары тіпті Австралиядан да табылған.
- Анкилозаврлар тіссіз динозаврларға қарағанда ұзақ өмір сүрген.
- Анкилозаврлардың эволюциялық тарихы өте ұзақ болған, олар шамамен 20 миллион жыл бойы тіршілік еткен.
- Бұл динозаврлардың қорғаныс шоқпары тіпті ірі жыртқыштарды қорқытатын күшке ие болған.
Анкилозаврлар тарихта ерекше орын алады, себебі олар өте күшті қорғаныс қабілеттерімен ерекшеленген. Олардың дене құрылымы мен сауыттары оларды жыртқыштардан қорғайтын ерекше құралға айналдырған. Бұл динозаврлар шөпқоректі болғанымен, өздерін жақсы қорғай білген тіршілік иелері ретінде танымал. Анкилозаврлар – табиғаттың қорғаныс пен тіршілікке деген керемет бейімделуінің тамаша мысалы.
