Дейнонихтер – ежелгі дәуірде тіршілік еткен динозаврлар тобы, олардың атауы «қорқынышты тырнақ» деген мағынаны білдіреді. Бұл жануарлар шағын, бірақ өте епті және жыртқыш тіршілік иелері болды. Дейнонихтер өздерінің жылдамдығы мен өткір тырнақтарымен ерекшеленіп, осы қасиеттерінің арқасында қорқынышты жыртқыштарға айналған. Бұл динозаврлар шамамен 115–108 миллион жыл бұрын Бор кезеңінде өмір сүрді.
- Дейнонихтер шамамен 3 метрге дейін жететін, орташа көлемді динозаврлар болған.
- Бұл динозаврлар екі аяқпен жүріп, артқы аяқтарындағы үлкен, өткір тырнақтарын қару ретінде қолданған.
- Дейнонихтердің қаңқалары алғаш рет 1960 жылдары АҚШ-тың Монтана штатында табылған.
- Олардың артқы аяқтарындағы үшінші саусақта орналасқан тырнақ ерекше ұзын және иілген болған.
- Дейнонихтердің денесі қауырсындармен жабылған болуы мүмкін, бұл оларды термореттеу немесе көріну үшін пайдалануына мүмкіндік берді.
- Дейнонихтердің жақ сүйектері мықты, ал тістері ұсақ, өткір және арқарған болған.
- Олар жыртқыш ретінде топтасып аң аулаған деген болжам бар, бұл оларды өте қауіпті еткен.
- Дейнонихтердің миы басқа динозаврларға қарағанда салыстырмалы түрде үлкен болған, бұл олардың жоғары интеллектуалды болғанын көрсетеді.
- Олардың ең жақын туыстарының бірі – велоцираптор, бірақ дейнонихтер велоцирапторларға қарағанда үлкен және күшті болған.
- Дейнонихтер едәуір жылдам жүгірген, сағатына шамамен 40–50 шақырым жылдамдыққа жете алған.
- Бұл динозаврлардың көру қабілеті жақсы дамыған, олар түнде де жақсы көре алған.
- Дейнонихтердің саусақтары ұзын және күшті болған, бұл оларға тастар мен бұталарды ұстап, тепе-теңдік сақтауға көмектескен.
- Қауырсындардың болуы дейнонихтерді қазіргі құстардың ата-бабаларының бірі ретінде қарастыруға негіз береді.
- Дейнонихтер туралы деректер олардың терінің немесе қауырсындарының түстері қандай болғанын нақтыламайды.
- Дейнонихтер суық климатта да өмір сүре алған, бұл олардың термореттеу жүйесінің жақсы дамығанын көрсетеді.
- Олардың сүйектері жеңіл әрі мықты болған, бұл жылдам қозғалуына мүмкіндік берген.
- Дейнонихтер бірнеше ұрпақ бойы бір-біріне жақын аумақтарда өмір сүрген болуы мүмкін, бұл олардың әлеуметтік мінез-құлқын көрсетеді.
- Олардың қаңқаларында жарақат белгілері табылған, бұл олардың жиі шайқасқа түсіп тұрғанын көрсетеді.
- Дейнонихтердің бас сүйегі мен жақ сүйектерінің құрылысы оларды ұсақ жануарлар мен рептилиялармен қоректенуге бейім еткен.
Дейнонихтер – ерекше жылдамдығы, интеллектуалдығы және жыртқыштық қабілеттерімен ерекшеленген динозаврлар тобы. Олар Бор кезеңіндегі экожүйеде маңызды рөл атқарған және өздерінің қорқынышты тырнақтары мен қауырсындары арқылы белгілі болған. Дейнонихтердің зерттелуі осы ежелгі дәуірдің экологиясы мен биологиясы туралы түсінігімізді кеңейтуге мүмкіндік береді. Бұл динозаврлар қазіргі құстардың ата-бабаларының бірі ретінде де қызығушылық тудырады.
