Мазмұны
Арқаны тік ұстау тек сыртқы сымбаттылықты білдірмейді. Бұл адамның ішкі сенімділігі мен жалпы денсаулығының көрінісі. Омыртқаның дұрыс қалпы бұлшықет, буын және ішкі ағзалардың жұмысына тікелей әсер етеді. Бүгінгі күні көпшілік уақытының көбін отырып немесе қозғалыссыз өткізуіне байланысты, омыртқаға түсетін салмақ артып отыр. Сондықтан арқаның қалпын қадағалау және оны сақтау тәсілдерін білу — әр адамның денсаулығы үшін аса маңызды.
Арқаның дұрыс болмауы неліктен қауіпті
Омыртқаның қисаюы бірден байқалмайды, бірақ уақыт өте келе көптеген жағымсыз әсерлерге әкеледі. Бұл тек сыртқы келбетке ғана емес, бүкіл ағза жұмысына әсер етуі мүмкін.
- белгілі бір бұлшықет топтарына артық салмақ түседі;
- қан айналымы мен лимфа ағысы бұзылады;
- мойын, иық және бел аймағында тұрақты кернеу пайда болады;
- кеуде және ішкі ағзалардың жұмысы әлсірейді;
- тыныс таяз әрі үстірт болып кетеді;
- дене осі бұзылып, жүру және тепе-теңдік нашарлайды.
Арқаның қисаюы адамның жалпы хал-ахуалына да әсер етеді – энергия азаяды, күйзеліс артады, сенімділік төмендейді.
Арқаны түзу ұстаудың қарапайым тәсілдері
Арқаның қалпын жақсарту үшін күрделі жаттығулар жасаудың қажеті жоқ. Күнделікті өмірге енгізуге болатын қарапайым әдеттер нақты нәтиже береді.
- Отырғандағы қалпыңызды бақылаңыз. Аяқ толық жерге тиіп тұруы керек, тізе бұрышы – 90 градусқа жуық. Арқа түзу, иық босаңсыған, жауырын сәл артқа тартылған. Жұмыс орнын дұрыс таңдау арқаны еңкейтіп отырмауға көмектеседі.
- Күн ішінде үзіліс жасаңыз. Бір қалыпта ұзақ отыру қан айналымын баяулатып, бұлшық етке артық жүктеме түсіреді. Әр 30–40 минут сайын тұрып, аздап сергіп, созылыңыз. Бұл омыртқаға түсетін қысымды азайтады.
- Қаңқа бұлшықеттерін нығайтыңыз. Әлсіз бел және іш бұлшықеттері омыртқаны дұрыс қалыпта ұстай алмайды. Планка, гиперэкстензия, пилатес сияқты жаттығулар бұлшықетті нығайтады. Мықты бұлшықет – түзу арқаның негізі.
- Жүру мәнеріңізге мән беріңіз. Жүру кезінде көз алға бағытталуы керек, иек еденге параллель, иықтар бос болуы қажет. Салмақ екі аяққа тең бөлінеді. Сенімді, тең жүру омыртқаның тік болуына көмектеседі.
- Еске салғыштар мен визуалды белгілер қолданыңыз. Арқаны тік ұстауды ұмытпас үшін компьютер экранына белгі қойыңыз, еске салғыш орнатыңыз немесе айна іліп қойыңыз. Қарапайым бақылау арқылы қалпыңызды өзіңіз түзете аласыз.
Бұл әрекеттерді біртіндеп күнделікті әдетке айналдыру арқылы тұрақты нәтижеге қол жеткізуге болады.
Қалпымызды сақтауға көмектесетін қосымша әдістер
Қосымша қолдау мен денеге күтім жасау арқаның дұрыс қалпын бекітуге көмектеседі. Ең бастысы – дене сигналдарын ескеріп, өзіңізге ыңғайлы тәсілдерді қолдану.
- арқа мен кеуде бұлшықеттеріне арналған созылу жаттығуларын жүйелі түрде жасаңыз;
- омыртқаға түсетін қысымды азайту үшін жату кезінде арнайы жаттығулар орындаңыз;
- ауыр сөмкені тек бір қолмен ұстамауға тырысыңыз;
- тұрақты және ыңғайлы аяқ киім таңдаңыз;
- ортопедиялық төсек пен орташа қаттылықтағы жастық пайдаланыңыз;
- ұзақ отырған кезде белге арналған тіреу жастықша қолданыңыз;
- ұйқыдан кейін күрт қозғалыстан сақтаныңыз;
- қажет болғанда дене шынықтыру дәрігеріне немесе мануалды терапевтке жүгініңіз;
- отыру мен тұру жұмысын алмастырып отырыңыз;
- иық бұлшықетін босаңсытатын тыныс жаттығуларын жасаңыз.
Осы қарапайым амалдар күнделікті қозғалысқа зиянын тигізбей, қалыпты сақтау үшін пайдалы болады.
Түзу арқа – тек дене бітімінің сұлулығы ғана емес, жалпы денсаулықтың кепілі. Ол тыныс алуға, көңіл күйге, еркін қимылдауға және ішкі сенімділікке әсер етеді. Арқаға саналы түрде көңіл бөлу арқылы өмір сапасын жақсартуға болады. Әдеттер біртіндеп қалыптасады, ал нәтижесі ұзақ жылдар бойы пайдасын береді. Омыртқа саулығына деген қамқорлық – болашаққа жасалған маңызды инвестиция.
