Мазмұны
Қол мен аяқтың тоңуы көпшілікке таныс жағымсыз сезімдердің бірі. Әсіресе салқын маусымда бұл жағдай жиі кездеседі. Алайда мұндай белгі тек ауа райына байланысты болмаса, оның себебін іздестірген жөн. Қолдың саусақтары мен аяқтың башпайларының салқындауы кейде ағзадағы қан айналымының немесе зат алмасудың бұзылуынан хабар береді. Бұған қоса, күйзеліс, шаршау немесе қозғалыстың аздығы да әсер етуі мүмкін. Мұндай жайсыздық адамның өмір сапасына кері әсер етіп, зейінді төмендетіп, ашушаңдық тудыруы ықтимал. Бұл мақалада аяқ-қолдың үнемі салқындау себептері мен оны қалай жеңілдетуге болатыны қарастырылады.
Қол мен аяқтың тоңуына ықпал ететін себептер
Мұндай жағдайды кейде күнделікті өмірдің бір бөлігі ретінде қабылдаймыз. Алайда оның астарында әртүрлі физиологиялық немесе сыртқы факторлар жатуы мүмкін.
- Қан айналымының нашарлауы. Аяқ пен қолға қан жеткіліксіз барса, олар тез салқындайды. Бұл артериялық қысымның төмен болуымен, тамырлардың жиырылуымен немесе тарылуымен байланысты. Көп қимылдамайтын адамдарда мұндай бұзылыстар жиі байқалады.
- Витаминдер мен минералдардың жетіспеушілігі. Темір, магний немесе B тобы дәрумендерінің тапшылығы терморегуляцияның бұзылуына әкелуі мүмкін. Дұрыс тамақтанбау дененің жалпы әлсіздігіне себеп болып, тоңғыштықты күшейтеді.
- Гормоналды теңгерімсіздік. Әйелдерде жүктілік, етеккір циклі немесе менопауза кезінде тамырлардың реакциясы өзгеруі ықтимал. Сонымен қатар, қалқанша безі де дене температурасына тікелей әсер етеді.
- Күйзеліс пен уайым. Ұзақ уақыт бойы жүйке жүйесінің шамадан тыс жұмыс істеуі қан айналымын ішкі ағзаларға бағыттап, шеткі мүшелерді қанмен аз қамтамасыз етеді. Соның салдарынан саусақтар салқындайды.
- Темекі мен алкоголь. Никотин мен этанол тамырларды тарылтып, қан айналымын тежейді. Бұл қол мен аяқтың үнемі тоңуына себеп болуы мүмкін.
Егер қол мен аяқтың салқындауы жиі қайталанса, алдымен дәрігерге қаралып, ауыр дерттердің жоқтығына көз жеткізу керек.
Қол мен аяқты жылыту жолдары
Күнделікті өмірде қолдануға болатын қарапайым тәсілдер бар. Олар қан айналымын жақсартып, дене температурасын тұрақтандыруға көмектеседі.
- жылы қолғап пен қалың шұлық киіңіз, тіпті үйде жүрсеңіз де;
- тар киім мен аяқ киім кимеуге тырысыңыз;
- әр сағат сайын жеңіл жаттығу жасап, денені қимылдатыңыз;
- кофеинсіз жылы су не шай ішіңіз;
- контрастты душ немесе аяққа арналған жылы ванна қабылдаңыз;
- қан айналымын күшейтетін дәмдеуіштерді – имбирь, куркума, бұрыш – тағамға қосыңыз;
- жел өтінен сақтаныңыз, әсіресе қыс мезгілінде.
Бұл кеңестер жайлылықты арттырып қана қоймай, ағзаның қорғаныш қабілетін де нығайтады.
Үнемі тоңғыштық байқалса не істеу керек
Егер қарапайым тәсілдер көмектеспесе, ағзаны кешенді түрде күту қажет. Бұл жалпы жағдайды жақсартып, мәселенің түпкі себебін жоюға көмектеседі.
- Тамақтану үлгісін қайта қараңыз. Күнделікті мәзірде ақуыз, пайдалы майлар мен дәрумендер жеткілікті болуы керек. Құрамында темір көп тағамдар (бауыр, қарақұмық, бұршақ), сондай-ақ B12 дәруменіне бай өнімдер (жұмыртқа, ет, сүт) қан айналымына оң әсер етеді. Балық пен жаңғақ тәрізді пайдалы майлар тамырларды нығайтады.
- Тұрақты физикалық белсенділікпен айналысыңыз. Жаяу жүру, жүзу немесе йога жүрек пен тамырлардың жұмысын жақсартады. Тіпті қол мен аяққа арналған қарапайым жаттығулардың өзі қан айналымын едәуір жақсартады. Ұзақ уақыт бойы бір қалыпта отырудан аулақ болыңыз.
- Күйзелісті азайтыңыз. Медитация, тыныс алу жаттығулары және таза ауада демалу жүйке жүйесін тыныштандырады. Бұл өз кезегінде тамырлардың жұмысына оң әсер етіп, тоңғыштықты азайтады.
- Қалқанша безді тексертіңіз. Бұл безден бөлінетін гормондар ағзадағы көптеген процесті реттейді, соның ішінде температураны да. Егер ауа райы жылы болса да, қол мен аяқ тоңып тұрса – ТТГ мен Т4 көрсеткіштерін тексеру қажет.
- Зиянды әдеттерден бас тартыңыз. Темекі шегуді тоқтатып, алкоголь тұтынуды шектеу арқылы бірнеше аптада тамырлар күйін жақсартуға болады. Мұны белсенді өмір салтымен үйлестірсеңіз, әсері ұзақ мерзімді болады.
Бұл ұсыныстарды қатар қолдану тек қол мен аяқты жылытумен шектелмей, жалпы денсаулықты да нығайтады.
Қол мен аяқтың үнемі тоңуы – ағза жіберетін маңызды белгі. Бұл жағдай кейде қалыпты құбылыс болып көрінгенімен, оның астарында түрлі физиологиялық себептер жатуы мүмкін. Белсенді қозғалыс, теңгерімді тамақтану мен зиянды әдеттерден арылу жағдайды едәуір жақсарта алады. Егер қарапайым амалдар көмектеспесе, уақытында маманға жүгінген дұрыс. Адам өз ағзасына мұқият қарағанда ғана ұзақ мерзімді жайлылық пен өмір сапасын сақтап қала алады. Қол мен аяқтың жылуы – бұл тек физикалық жайлылық емес, сонымен қатар ішкі үйлесімдіктің де көрінісі.