Галикарнас мавзолейі ежелгі әлемнің жеті кереметінің бірі ретінде тарихта қалды. Бұл ғажайып ғимарат Карияның патшасы Мавсолдың құрметіне оның жесір әйелі Артемисия салдырған. Заманында сәулет және өнер туындысы ретінде танымал болған бұл кесене көптеген мәдени және тарихи маңызға ие болды. Мавзолей ұзақ уақыт бойы ежелгі әлемдегі ең әсем және әсерлі ғимараттардың бірі ретінде сипатталып, көптеген саяхатшылар мен зерттеушілердің назарын аударды. Оның тарихы, құрылысы және тағдыры бүгінгі күнге дейін адамдарды таң қалдырып келеді.
- Галикарнас мавзолейі б.з.д. 350 жылдары Карияның патшасы Мавсолдың құрметіне оның жесірі Артемисия ІІ патшайымы салдырған.
- Мавзолейдің биіктігі шамамен 45 метр болған.
- Кесененің төрт жағы әртүрлі мүсіншілердің қолымен безендірілген.
- Құрылысты салуға белгілі грек сәулетшілері Сатир мен Пифей жетекшілік еткен.
- Мавзолей грек, египет және ликиялық сәулет стильдерінің ерекше үйлесімін көрсеткен.
- Мавзолейде шамамен 36 иондық баған болған, олар ғимараттың жоғарғы бөлігін қолдап тұрған.
- Мавзолейдің төбесі пирамида тәрізді болып, оның үстіне Мавсол мен Артемисияның төрт ат жегілген күймедегі мүсіндері орнатылған.
- Кесененің ішінде Мавсолдың және Артемисияның мәйіттері жерленген.
- Мавзолей грек тілінен аударғанда «кесене» деген мағынаны білдіретін «мавзолей» сөзінің шығу тегі болып саналады.
- Ғимарат шамамен 1800 жылға дейін сақталған, кейін жер сілкіністері салдарынан қирап қалған.
- Мавзолейдің қираған бөліктері Орта ғасырларда Крест жорықшылары салған Бодрум қамалының құрылысына пайдаланылған.
- Галикарнас мавзолейі қазіргі Түркия аумағындағы Бодрум қаласында орналасқан.
- Мавзолейдің қираған бөліктерінің кейбірі Лондондағы Британ музейінде сақтаулы.
- Ғимараттың мүсіндері мен рельефтері ерекше көркемдік құндылыққа ие болған.
- Мавзолейдің негізгі материалы ақ мәрмәр мен әктас болған.
- Кесененің қабырғалары бейнелер мен рельефтер арқылы безендірілген.
- Ғимараттың әрбір жағы түрлі көріністермен әшекейленіп, батырлар мен құдайлардың бейнелері көрініс тапқан.
- Ежелгі авторлар, соның ішінде Плиний, Галикарнас мавзолейін әлемнің жеті кереметінің бірі деп сипаттаған.
Галикарнас мавзолейі ежелгі мәдениеттердің өнері мен архитектурасының біріктірілуін көрсететін ерекше ғимарат болып қалды. Оның құрылысы мен тағдыры тарихта терең із қалдырып, болашақ ұрпаққа әлемдік мәдени мұраның ажырамас бөлігі ретінде есте қалды. Мавзолейдің тек қана қабырғалары емес, оның артындағы оқиғалар мен адамдардың тағдыры да оны ерекше етеді. Бұл ғажайып туынды архитектура мен тарихты сүйетін адамдар үшін мәңгілік естелік болып қалады.
