Махатма Ганди – адамзат тарихындағы ең ықпалды тұлғалардың бірі, ол Үндістанның тәуелсіздігі үшін күресте зорлықсыз қарсылықтың жетекшісі болды. Оның өмір жолы миллиондаған адамдарды шабыттандырды, ал оның әділдікке деген ұмтылысы мен төзімділігі көптеген ұлт-азаттық қозғалыстардың үлгісіне айналды. Ганди халық арасында «Махатма» деген атпен танымал болды, бұл санскрит тілінен аударғанда «ұлы жан» деген мағынаны білдіреді. Оның идеялары мен ұстанымдары әлі күнге дейін ғаламдық деңгейде мойындалып келеді.
- Махатма Гандидің шын есімі – Мохандас Карамчанд Ганди.
- Ол 1869 жылы 2 қазанда Үндістанның Гуджарат штатындағы Порбандар қаласында дүниеге келген.
- Ганди Лондон университетінің заң факультетінде білім алған.
- Ол алғаш заңгерлік қызметін Оңтүстік Африкада бастады, онда үнді иммигранттарының құқығын қорғау үшін күресті.
- Ганди Оңтүстік Африкада жүргенде, зорлықсыз қарсылық пен азаматтық бағынбау тактикасын дамытты.
- 1915 жылы Үндістанға оралған соң, Ганди британдық отаршылдыққа қарсы күресті бастады.
- Оның ең атақты қозғалыстарының бірі – 1930 жылғы Тұз жорығы, ол тұз өндіру монополиясына қарсы шыққан наразылық болды.
- Ганди діни және әлеуметтік төзімділік принциптерін ұстанды, ол үнділер мен мұсылмандар арасындағы қақтығыстарды реттеуге тырысты.
- Ол қарапайым өмір сүруді қолдады және өзін-өзі қамтамасыз етуді насихаттады.
- Ганди киетін киімі көбінесе өз қолымен тігілген маталардан жасалған, ол мұны индустрияландыруға қарсы наразылық ретінде қабылдады.
- Махатма Ганди тек саяси қайраткер ғана емес, сонымен қатар жазушы болды, ол көптеген мақалалар мен кітаптар жазды.
- Ол «Менің өмірім: Менің тәжірибелерім» атты өмірбаяндық кітабында өз өмірі мен философиясын сипаттайды.
- Ганди «ахимса» принципін ұстанды, бұл барлық тіршілік иелеріне зиян келтірмеу идеясын білдіреді.
- Ол британдық билікке қарсы түрлі наразылық қозғалыстарын басқарып, заңсыз салықтар мен әділетсіз заңдарға қарсы тұрды.
- Махатма Ганди 1942 жылы Үндістанның толық тәуелсіздігі үшін «Үндістаннан кет» қозғалысын бастады.
- Ганди бірнеше рет түрмеге қамалды, жалпы алғанда 2338 күн түрмеде өткізген.
- Ол өзінің күресі барысында ұзақ уақыттық аштық жариялау арқылы наразылық білдірген.
- Ганди қарапайым тамақтануды ұстанды, вегетариандық диетаға бейім болды.
- Оның әйелі Кастурба Ганди де қоғам белсендісі болған және күйеуінің күресін қолдаған.
- Гандидің бес баласы болған, оның ұрпақтары әлі де қоғамдық және саяси өмірге белсенді қатысуда.
- Ол өз идеяларын тек Үндістанда ғана емес, бүкіл әлемде насихаттады.
- Ганди Батыс пен Шығыстың философиясын біріктіріп, зорлықсыз күрестің жаһандық әдісін ұсынды.
- Ол көптеген халықаралық қайраткерлерге, соның ішінде Мартин Лютер Кингке зорлықсыз қарсылық идеясын шабыттандырды.
- 1947 жылы Үндістан тәуелсіздікке қол жеткізді, бірақ Ганди Үндістан мен Пәкістан арасындағы бөлініс үшін қатты күйзелді.
- Махатма Ганди 1948 жылы 30 қаңтарда Натхурам Годсе деген радикал мұсылман-үнділік белсенді тарапынан атып өлтірілді.
- Ол қайтыс болғаннан кейін де оның философиясы әлемнің әр түкпіріндегі әділеттілік пен теңдік үшін күресуші қозғалыстарға шабыт беріп келеді.
Махатма Ганди – адамзатқа өз өмірімен үлгі болған тұлға. Ол тек Үндістанның тәуелсіздігі үшін күресіп қана қоймай, сонымен қатар әлемге зорлықсыз қарсылық пен төзімділік принциптерінің маңыздылығын көрсетті. Гандидің ұстанған идеялары қазіргі күнге дейін қоғамда үлкен мәнге ие. Оның өмірі мен мұрасы әлем тарихында мәңгі сақталады.
