Ирак туралы 50 қызықты факт

Ирак – Таяу Шығыста орналасқан ел, оның бай тарихы мен мәдениеті бүкіл әлемді қызықтырады. Бұл аймақта адамзаттың алғашқы өркениеттері пайда болған, ал қазіргі заманда Ирак өзіне тән табиғи байлықтары мен саяси-әлеуметтік ерекшеліктерімен ерекшеленеді. Ирак туралы фактілерді зерттей отырып, оның күрделі тарихын, географиялық ерекшеліктерін және қазіргі саяси ахуалын түсінуге болады.

1. Ирак ресми түрде «Ирак Республикасы» деп аталады.
2. Ирактың астанасы – Бағдад қаласы.
3. Бағдад қаласы Тигр өзенінің бойында орналасқан.
4. Ирактың ресми тілі – араб тілі.
5. Ирактың ресми діні – ислам.
6. Елдің жалпы ауданы шамамен 438 317 шаршы шақырымды құрайды.
7. Ирак халқының саны шамамен 42 миллион адамға жетеді.
8. Ирак – мұнайға бай мемлекет, мұнай экспортынан түсетін табыс оның экономикасының негізгі бөлігін құрайды.
9. Ирак тарихында көптеген өркениеттер мен империялар пайда болды, соның ішінде Шумер, Аккад, Вавилон және Ассирия.
10. Ежелгі Вавилон қаласы қазіргі Ирак аумағында орналасқан.
11. Ирактың оңтүстігінде ежелгі Ур қаласының қираған жерлері табылған.
12. Тигр және Евфрат өзендері Ирактың негізгі су көздері болып табылады.
13. Ирак территориясында көне әлемнің жеті кереметінің бірі – Вавилонның аспалы бақтары болған.
14. Ислам дінінің шиизм ағымы Иракта кеңінен таралған.
15. Ирактың оңтүстігінде шиизмнің ең қасиетті орындарының бірі – Кербела қаласы орналасқан.
16. Ирак әлемдегі ең көне университеттердің бірі – Бағдад университетіне ие.
17. Бағдад 8-ші ғасырдан бастап Аббасид халифатының астанасы болды.
18. Ирактың қазіргі шекаралары 20-шы ғасырдың басында Ұлыбритания мен Францияның ықпал етуімен қалыптасты.
19. Ирак 1932 жылы Ұлыбританиядан тәуелсіздік алды.
20. 1980-1988 жылдары Ирак Иранмен ұзаққа созылған соғысты бастан кешірді.
21. 1990 жылы Ирак Кувейтке басып кірді, бұл Парсы шығанағындағы соғысқа әкелді.
22. Иракта 2003 жылы АҚШ бастаған коалиция күштері билікке қарсы әскери операция жүргізді.
23. Иракта 2003 жылғы соғыстан кейін Саддам Хусейннің билігі құлатылды.
24. Саддам Хусейн 1979 жылдан 2003 жылға дейін Ирактың президенті болды.
25. Иракта орналасқан Әл-Наджаф қаласы ислам әлеміндегі ең маңызды теологиялық орталықтардың бірі болып табылады.
26. Иракта әртүрлі этникалық топтар тұрады, оның ішінде арабтар, күрдтер, түркілер, ассирийлер және армяндар.
27. Ирактың солтүстігінде күрдтер тығыз орналасқан аймақ – Күрдістан автономиялық аймағы бар.
28. Ирак күрдтері өзінің тәуелсіздігін қолдау үшін бірнеше рет референдумдар өткізді.
29. Ирак әлемдегі ең ежелгі заңдар жинағының бірі – Хаммурапи заңдар жинағы жазылған аймақ.
30. Иракта христиандықтың ежелгі қауымдастықтары бар, олардың саны қазіргі кезде азайған.
31. Ирактың оңтүстігінде Марш батпақтары орналасқан, бұл аймақты «Таяу Шығыстың Венисі» деп атайды.
32. Иракта ежелгі зиггураттар – сатылы храмдар табылған.
33. Ирактың Бабыл қаласында бұрынғы заманда маңызды астрономиялық зерттеулер жүргізілген.
34. Бағдад қаласында әлемнің алғашқы үлкен кітапханаларының бірі – «Даналық үйі» орналасқан еді.
35. Ирактың ұлттық әнұраны – «Мауа, Қасида және Жалта» деп аталады.
36. Ирактың ұлттық туында үш түс бар: қызыл, ақ және қара, олардың ортасында жасыл жазу орналасқан.
37. Ирак – әлемдегі ең ірі даталардың (хурма) экспорттаушы елдерінің бірі.
38. Ирактағы ежелгі Месопотамия жері «өзендер арасындағы жер» деген мағына береді.
39. Иракта исламның суннизм ағымы да кең таралған.
40. Ирактың оңтүстік аймақтарында шииттер басымдыққа ие болса, солтүстігінде сунниттер көпшілік.
41. Ирактың қазіргі экономикасы мұнай өндіруге және ауыл шаруашылығына негізделген.
42. Иракта Рамазан айында ораза ұстау дәстүрі кең таралған.
43. Ирактың Басра қаласы маңызды сауда және теңіз порты ретінде танымал.
44. Ирактағы ежелгі Урук қаласы адамзат тарихындағы алғашқы қалалардың бірі болып саналады.
45. Ирактың қазіргі үкіметі парламенттік жүйе бойынша жұмыс істейді.
46. Ирактағы ең жоғары тау – Хаджар тау жоталары.
47. Иракта ежелгі Сумер өркениеті алғаш рет жазуды ойлап тапқан.
48. Ирактағы зәйтүн майы мен құрма өндірісі жергілікті және халықаралық нарықтарда үлкен сұранысқа ие.
49. Ирактағы атақты өнер туындыларының бірі – Бағдадтағы «Азаттық ескерткіші».
50. Ирак әлемнің ежелгі эпикалық әдебиетінің бірі – «Гильгамеш дастаны» жазылған жер.

Ирактың бай тарихи мұрасы, әртүрлі мәдениеттер мен діндердің тоғысуы, табиғи ресурстары мен географиялық ерекшеліктері бұл елді әлемдегі ерекше мемлекеттердің біріне айналдырады. Оның күрделі саяси тарихы, мәдени ерекшеліктері мен геосаяси маңыздылығы Иракты әрдайым назарда ұстап, түсінуге талпыныс жасауды талап етеді. Бұл елдің болашағы көп жағдайда оның бай мұрасын сақтауға және жаңғыртуға байланысты болады.