Көлдер туралы 41 қызықты факт

Көлдер – табиғаттың ғажайыптары. Олар әлемнің түкпір-түкпірінде орналасқан, әрқайсысының өзіндік ерекшелігі мен тарихы бар. Көлдер табиғи және жасанды, тұщы және тұзды, терең және таяз болуы мүмкін. Кейбір көлдер әлемдегі ең биік шыңдарда орналасса, басқалары теңіз деңгейінен әлдеқайда төмен жатыр. Көлдер туралы көптеген қызықты деректер бар, олардың кейбірі тіпті таңғалдырады.

1. Байкал көлі – әлемдегі ең терең көл, оның ең терең жері 1642 метрге жетеді.
2. Каспий теңізі – әлемдегі ең үлкен тұйық көл, оның аумағы шамамен 371 000 шаршы шақырымды құрайды.
3. Титикака көлі – әлемдегі ең биік орналасқан үлкен көл, теңіз деңгейінен 3812 метр биіктікте жатыр.
4. Өлі теңіз – ең тұзды көлдердің бірі, оның суы 30% тұздан тұрады.
5. Танганьика көлі – әлемдегі ең ұзын тұщы су көлі, оның ұзындығы 676 шақырым.
6. Виктория көлі – Африкадағы ең үлкен көл, оның ауданы шамамен 68 800 шаршы шақырымды құрайды.
7. Онтарио көлі – Солтүстік Америкадағы ең кішкентай үлкен көлдердің бірі, бірақ ол шамамен 18 960 шаршы шақырымды қамтиды.
8. Ладога көлі – Еуропадағы ең үлкен тұщы су көлі, оның ауданы 17 700 шаршы шақырым.
9. Арал теңізі – 1960 жылдары әлемдегі төртінші үлкен көл болған, бірақ оның ауданы қазір айтарлықтай кішірейіп кеткен.
10. Байкал көлі – әлемдегі ең көне көлдердің бірі, оның жасы шамамен 25 миллион жыл.
11. Балқаш көлі – Қазақстандағы ең үлкен көл, бірақ оның батыс бөлігі тұщы, ал шығыс бөлігі тұзды.
12. Ери көлі – Солтүстік Американың Ұлы көлдерінің бірі, оның суы көлемі бойынша төртінші орында.
13. Чад көлі – Африкадағы ең үлкен көлдердің бірі, оның ауданы жауын-шашынға байланысты айтарлықтай өзгереді.
14. Исландияның Миватн көлі – вулкандық ландшафттармен қоршалған және жер асты геотермалдық белсенділігімен белгілі.
15. Рейлихер көлі – Австралиядағы ерекше қызғылт түсті тұзды көл.
16. Тоба көлі – Суматра аралында орналасқан үлкен вулкандық кратер көлі, әлемдегі ең үлкен вулкандық көл.
17. Пейто көлі – Канаданың Жартасты тауларындағы көк-жасыл түсті көл.
18. Қарасор көлі – Қазақстандағы ең үлкен тұзды көлдердің бірі.
19. Байкал көлі – әлемдегі ең таза көлдердің бірі, оның суын тікелей ішуге болады.
20. Қара теңіз – кейбір деректер бойынша, ол бұрын үлкен көл болған.
21. Арал теңізі – оның суы тартылып, төрт дербес көлге бөлінген.
22. Теңіз көлі – Қазақстандағы тұзды көлдердің бірі, оның суы жоғары минералданған.
23. Үлкен Көбейтұз көлі – Қазақстанда танымал болған қызғылт түсті тұзды көл.
24. Әтек көлі – Қазақстандағы ежелгі тұзды көлдердің бірі.
25. Байкал көлі – әлемдегі ең үлкен көлемді тұщы су көлі, оның су қоры шамамен 23 000 текше шақырым.
26. Генеральды көл – Патагониядағы ғажайып түсті үлкен мұзды көл.
27. Онега көлі – Ресейдегі ең үлкен көлдердің бірі, оның ауданы 9 700 шаршы шақырым.
28. Ван көлі – Түркиядағы ең үлкен көл, оның суы жоғары тұзданған және сода мөлшері де бар.
29. Накуру көлі – Кениядағы көгілдір көл, оның жағасында миллиондаған фламинго өмір сүреді.
30. Үлкен Арыстанкөл – Канаданың солтүстігіндегі үлкен көлдердің бірі, оның суы мұздықтармен қоректенеді.
31. Үлкен Тұзды көл – АҚШ-тағы ең үлкен тұзды көл, оның ауданы шамамен 4 400 шаршы шақырым.
32. Эри көлінің жағалауы – әлемдегі ең көп мұз қататын көлдердің бірі.
33. Байкал көлі – әлемдегі ең үлкен биологиялық алуан түрлілікке ие көлдердің бірі, оның суында 1 700-ден астам түрлер мекендейді.
34. Виктория көлі – әлемдегі ең үлкен тропикалық көл.
35. Байкал көлі – қыста оның мұзының қалыңдығы 1,5 метрге жетеді.
36. Тенгиз көлі – Қазақстандағы ең үлкен көктемгі тасқын сулардың жиналатын жері.
37. Жайсан көлі – Қытай мен Қазақстан шекарасында орналасқан көл.
38. Иссык-Көл – Қырғызстандағы ең үлкен көл, оның суы тұщы.
39. Алакөл – Қазақстанның оңтүстік-шығысында орналасқан, тұщы және тұзды суы бар көл.
40. Мармара көлі – Түркиядағы ең кіші көл, оның ауданы шамамен 5 шаршы шақырым.
41. Байкал көлі – жыл сайын шамамен 60 мың тонна су өсімдіктерін береді.

Көлдер – тек табиғи ресурстар ғана емес, сонымен қатар экологиялық жүйелердің маңызды элементтері. Олардың әрқайсысы өз ерекшеліктерімен, биологиялық алуан түрлілігімен және мәдени маңыздылығымен ерекше. Әлемдегі әрбір көл табиғаттың бірегей кереметі ретінде бағалануы тиіс. Көлдерді қорғау және сақтау – адамзаттың болашағы үшін маңызды міндеттердің бірі.