Парсы тілі – әлемнің ең көне және бай тілдерінің бірі, оның мәдени мұрасы мен тарихи маңызы ерекше. Бұл тілде көптеген ұлы ақындар мен ғалымдар өз шығармаларын жазып, парсы тілі әдебиет пен ғылымның дамуына үлкен үлес қосты. Парсы тілінің тарихы, оның қазіргі қолданылуы мен ерекшеліктері туралы көптеген қызықты және маңызды фактілерді білу арқылы біз осы тілдің мәнін жақсырақ түсінеміз.
- Парсы тілі – үндіеуропалық тілдер тобына жататын тіл.
- Бұл тілдің алғашқы жазбаша нұсқалары б.з.б. VI ғасырда пайда болған.
- Ежелгі парсы тілі Ахеменидтер империясының ресми тілі болған.
- Орта парсы тілі (пехлеви) Сасанидтер империясының негізгі тілі болды.
- Қазіргі парсы тілі (фарси) ислам дінінің келуімен қалыптасқан.
- Парсы тілі қазіргі Иран, Ауғанстан және Тәжікстанның ресми тілдерінің бірі.
- Парсы тілінің Ирандағы нұсқасы «фарси» деп аталады.
- Ауғанстанда парсы тілі «дари» деп аталады.
- Тәжікстанда парсы тілінің нұсқасы «тәжік тілі» деп аталады.
- Парсы тілі араб әліпбиін қолданады, бірақ кейбір дыбыстарға өзгерістер енгізілген.
- Парсы тілі – оңнан солға қарай жазылатын тіл.
- Бұл тілде грамматика салыстырмалы түрде қарапайым, септік жалғаулар жоқ.
- Парсы тілінде сөздердің түбірі өзгермейді, бұл оны үйренуге жеңілдетеді.
- Парсы тілінде араб тілінен көптеген кірме сөздер бар, бірақ парсы тілінің өзіндік бай сөздік қоры бар.
- Парсы тілі Орта ғасырларда әдебиет пен ғылымның халықаралық тілі ретінде қолданылған.
- Ұлы ақындар Фирдоуси, Сағди, Хафиз және Руми өз шығармаларын парсы тілінде жазған.
- Фирдоусидің «Шахнама» эпопеясы парсы әдебиетінің ең ұлы шығармаларының бірі болып саналады.
- Парсы тілі поэзияға өте бейім, оның метафоралар мен символикаға байлығы ерекше.
- Бұл тілде көптеген тарихи және философиялық шығармалар жазылған.
- Иранның белгілі тарихшысы Мұхаммед ибн Джарир ат-Табари өзінің «Тарих ат-Табари» еңбегін парсы тілінде жазған.
- Парсы тілі түркі тілдеріне, әсіресе өзбек, әзербайжан және ұйғыр тілдеріне үлкен әсер етті.
- Парсы тілі Үндістандағы могол империясының ресми тілі болған.
- Парсы тілінде көптеген ғылыми еңбектер жазылып, олар басқа тілдерге аударылған.
- Бұл тілде Құранның бірнеше аудармасы жасалған.
- Орта Азиядағы тарихи қолжазбалардың көпшілігі парсы тілінде жазылған.
- Парсы тілі – қазіргі заманғы Иранда әдебиет пен мәдениеттің негізгі тілі.
- Иранның киноиндустриясы да осы тілде дамып келеді.
- Тәжікстанда парсы тілі білім беру жүйесінде маңызды рөл атқарады.
- Ауғанстандағы негізгі телерадиокомпаниялар хабар таратуда дари тілін қолданады.
- Парсы тілі Ирандағы халықтың көпшілігінің ана тілі болып табылады.
- Бұл тілде ирандықтар ғана емес, басқа да ұлттар өкілдері сөйлейді.
- Парсы тілінің дамуына елеулі үлес қосқан ғалымдардың бірі Авиценна (Ибн Сина) болды.
- Парсы тілі шығыс философиясы мен медицинасының маңызды тілі болып саналады.
- Бұл тілде көптеген ұлттық және діни мерекелерге арналған өлеңдер мен әндер бар.
- Парсы тілінде ертегі, аңыз, мақала және өлең жанрлары кеңінен дамыған.
- Иранның классикалық музыкасы мен әндері де осы тілде орындалады.
- Парсы тілі ЮНЕСКО-ның әлемдік мәдени мұрасының құрамына енген көптеген шығармаларда қолданылады.
- Бұл тілде жазылған кейбір әдеби шығармалар әлемдік әдебиеттің асыл қазынасына айналды.
- Парсы тілін үйренуге арналған көптеген курстар мен бағдарламалар бүкіл әлемде қолжетімді.
- Парсы тілі Шығыс мәдениетінің маңызды бөлігін құрайды.
Парсы тілі – әлемдік мәдениет пен тарихтың ажырамас бөлігі. Оның байлығы мен тереңдігі көптеген ғасырлар бойы сақталып, қазіргі күнге дейін маңызын жоғалтқан жоқ. Бұл тілде жазылған шығармалар мен ғылыми еңбектер адамзаттың мәдени мұрасының баға жетпес бөлігі болып табылады. Парсы тілінің құндылығы мен әсері бүкіл әлемде мойындалған және оны зерттеу әлі де жалғасуда.
