Космостық станциялар – адамзаттың ғарыш кеңістігін игерудегі ең күрделі және маңызды жетістіктерінің бірі. Бұл ғарыш объектілері жерден тыс өмір сүру және ғылыми зерттеулер жүргізу мүмкіндігін береді. Адамзат ғарыш кеңістігіндегі шексіз мүмкіндіктерді зерттеуді жалғастырып, осы станциялар арқылы жаңа технологиялар мен ғылыми жаңалықтарға жол ашады.
- Алғашқы орбиталды станция 1971 жылы Кеңес Одағының «Салют-1» деп аталған станциясы болды.
- «Салют-1» станциясында бірінші рет ғарышта ұзақ мерзімді экспедиция жасалды.
- NASA мен Еуропалық ғарыш агенттігі бірлесіп жасаған алғашқы станция «Скайлэб» болды.
- «Скайлэб» станциясында алғаш рет адам ғарышта ұзақ уақыт өмір сүре алатынын дәлелдеді.
- Кеңес Одағының екінші станциясы «Салют-7» 1985 жылы жөндеуге арналған алғашқы ғарыштық миссияны қабылдады.
- Ең ұзақ өмір сүрген орбиталды станция – Кеңес Одағының және кейін Ресейдің «Мир» станциясы болды.
- «Мир» станциясында 1986-2001 жылдар аралығында 27 экспедиция өткізілді.
- Халықаралық ғарыш станциясы (ХҒС) 1998 жылы іске қосылды және әлі күнге дейін жұмыс істеуде.
- ХҒС – бірнеше елдердің бірлескен жобасы, оның ішінде АҚШ, Ресей, Канада, Жапония және Еуропалық ғарыш агенттігі бар.
- ХҒС-тың құрылыс жұмыстары 1998-2011 жылдар аралығында жалғасты.
- ХҒС-та 15 модульден тұратын күрделі құрылым бар.
- ХҒС-тағы алғашқы тұрғындар 2000 жылы келді.
- ХҒС-тың ішінде температура 18-26 градус Цельсий аралығында ұсталады.
- ХҒС-та әрбір 90 минут сайын күн шығып, күн батады.
- ХҒС-та күн сайын шамамен 16 рет күннің шығуы мен батуы байқалады.
- ХҒС-та орбиталық жылдамдық сағатына 28,000 километрді құрайды.
- ХҒС-тағы экипаждың типтік саны 6 адамды құрайды.
- ХҒС-та микрогравитация жағдайында жүздеген ғылыми тәжірибелер жүргізілді.
- ХҒС-та ғарыштық медицина, биология, материалтану, физика және басқа ғылым салаларында зерттеулер жүргізіледі.
- ХҒС-та әрбір модульде бірнеше ғылыми зертханалар орналасқан.
- ХҒС-тың өмір сүру уақыты шамамен 2030 жылға дейін ұзартылады деп жоспарлануда.
- ХҒС-тағы халықаралық ынтымақтастық – ғарыштағы бейбіт ынтымақтастықтың айқын мысалы.
- ХҒС-тағы алғашқы командир америкалық астронавт Билл Шеперд болды.
- ХҒС-та ғарыш туристері де болды, олардың біріншісі Дэннис Тито еді.
- ХҒС-тағы ауа мен су қайта өңделіп, үздіксіз пайдалануға беріледі.
- ХҒС-тағы байланыс жүйелері жердегі ғалымдармен тікелей сөйлесуге мүмкіндік береді.
- ХҒС-та күн энергиясы қолданылады, оның үлкен күн панельдері станцияны қуатпен қамтамасыз етеді.
- ХҒС-тағы экипаждың жаттығуы үшін арнайы құралдар орнатылған, себебі микрогравитация бұлшықет пен сүйек массасының жоғалуына әкелуі мүмкін.
- ХҒС-та күн сайын экипаж мүшелері екі сағаттан астам уақыт физикалық жаттығулар жасайды.
- ХҒС-тағы ғарышкерлер айына шамамен 2,5 килограмм салмақ жоғалтады.
- ХҒС-та радиациялық деңгей жер бетіндегі деңгейден жоғары, сондықтан экипаж арнайы қорғаныс шараларын қолданады.
- ХҒС-та бірқатар ғарыштық серіктермен және телескоптармен бірге жұмыс жүргізіледі.
- ХҒС-тағы жұмыстардың көпшілігі автоматтандырылған, бірақ экипаждың араласуын талап ететін тапсырмалар да бар.
- ХҒС-тағы зерттеулер Жердегі климаттың өзгеруі, табиғи ресурстар және қоршаған орта туралы ақпарат береді.
- ХҒС-тағы экипаж Жердегі адамдармен бейне және радио байланыс арқылы жиі байланысып отырады.
Ғарыш станцияларының құрылуы мен дамуы адамзаттың ғарыш кеңістігін игеруге деген құштарлығын көрсетеді. Әрбір жаңа станция арқылы біз ғарыштық өмірдің құпияларына тереңірек еніп, жаңа мүмкіндіктерді зерттеуді жалғастырудамыз. Ғарыш станциялары алдағы уақытта да адамзаттың ғарышты зерттеу және игеру жолындағы маңызды құралы болып қалатыны сөзсіз.
