Птеродактильдер – динозаврлар дәуірінің аспанында қалықтаған алғашқы жыртқыштар. Олар Юра кезеңінде жер шарын мекендеген, өздерінің ерекше құрылысы мен тіршілік ету тәсілдерімен ерекшеленген. Бұл мақалада птеродактильдердің өмір сүру салты, физикалық сипаттамалары және олардың тарихтағы маңызы туралы деректермен танысасыз.
- Птеродактильдер – ұшуға қабілетті ең алғашқы омыртқалы жануарлар қатарынан.
- Олар шамамен 150 миллион жыл бұрын Юра кезеңінде өмір сүрген.
- Птеродактильдердің қанатының керілімі 1 метрден 10 метрге дейін өзгеріп отырған.
- Олардың қанаттары ұзартылған төртінші саусаққа бекітілген жарғақтан тұратын.
- Птеродактильдердің салмағы 1 килограммнан 20 килограммға дейін жеткен.
- Олар етқоректі болған, негізінен балықтармен және ұсақ жануарлармен қоректенген.
- Птеродактильдердің жақтары ұзын және тістері өткір болған, бұл оларға азықты оңай аулауға мүмкіндік берген.
- Олардың бас сүйегінің пішіні ұзартылған, ал миының көлемі салыстырмалы түрде үлкен болған.
- Птеродактильдердің кейбір түрлерінің басында шағын сүйек қыры болған.
- Олар ұшу үшін дене салмағын төмендету мақсатында қуыс сүйектерге ие болған.
- Птеродактильдердің көру қабілеті өте жақсы дамыған, бұл оларға әуеде жақсы бағыт алуына мүмкіндік берген.
- Олардың терісі жұқа әрі икемді болған, бұл қанаттарының қозғалысына икемділік берген.
- Птеродактильдер құрлықта жүруде де шебер болған, алайда олардың негізгі мекені аспан болған.
- Олардың құйрығы қысқа әрі икемді болған, бұл ұшу кезінде маневр жасауға көмектескен.
- Кейбір птеродактильдердің түрлері отар болып өмір сүрген, ал кейбіреулері жеке өмір салтын ұстанған.
- Птеродактильдердің бірқатар түрлері өз жұмыртқаларын топырақта немесе құмда көметін болған.
- Олардың жұмыртқаларының қабығы жұқа әрі икемді болған, бұл қазіргі бауырымен жорғалаушылардың жұмыртқаларына ұқсас.
- Птеродактильдердің эмбриондары аналықтың ішінде ұзақ уақыт дамыған, бұл оларға жұмыртқа жарып шыққаннан кейін тез бейімделуге мүмкіндік берген.
- Кейбір палеонтологтар птеродактильдерді тек күндізгі аңшылар болған деп санайды.
- Птеродактильдердің қанатының үстіңгі беті қарапайым әрі тегіс болған, бұл олардың аэродинамикасын жақсартып, ұшу тиімділігін арттырған.
- Птеродактильдердің аяқтары салыстырмалы түрде қысқа, бірақ мықты болған, бұл оларға жер бетінде жылдам жүруге көмектескен.
- Олардың қалдықтары негізінен әктастарда және теңіз шөгінділерінде табылған, бұл олардың теңіз жағалауларында жиі кездескенін көрсетеді.
Птеродактильдер – табиғаттың керемет туындыларының бірі, олар палеонтологияның көптеген құпияларын аша отырып, ғылымға үлкен үлес қосты. Бұл жануарлар біздің планетамызда миллиондаған жылдар бұрын өмір сүрсе де, олардың қалдықтары арқылы біз олардың өмір салты мен қоршаған ортасын түсінуге тырысамыз. Птеродактильдер туралы біліміміз бүгінгі күнге дейін кеңейіп, ғылымға жаңа қырынан қарауға мүмкіндік береді.
