Атеизм – бұл құбылыс адамның діни сенімсіздігін білдіреді және ғасырлар бойы түрлі қоғамдарда байқалып келеді. Бұл ұғымды түсіну үшін атеистік көзқарастардың түрлі қырларын зерттеу маңызды. Әлемде дінсіздікті таңдаған адамдардың саны артып келеді және олардың көзқарастары қоғамның түрлі салаларында үлкен рөл атқарады. Төменде атеизм туралы бірнеше маңызды деректерді ұсынамын:
- Атеизм термині грек тілінен алынған «atheos» сөзінен шыққан, ол «құдайсыз» деген мағынаны білдіреді.
- Атеистердің сенімі жоқ, яғни олар құдайдың немесе құдайлардың бар екеніне сенбейді.
- Атеизм – бұл біртекті түсінік емес, оны ұстайтын адамдардың көзқарастары әртүрлі болуы мүмкін.
- Қазіргі атеизмнің ең танымал өкілдерінің бірі британдық ғалым Ричард Докинз болып табылады.
- Докинздың «The God Delusion» кітабы атеистік ойдың негізгі туындыларының бірі болып саналады.
- Атеизмнің заманауи кезеңі XVII ғасырда басталды, бұл кезде ғылымның дамуы мен рационализмнің таралуы болды.
- Атеистік көзқарастар ежелгі грек философтарынан бастау алады, мысалы, Эпикурдың философиясы құдайлардың барлығына күмән келтірді.
- Атеизмнің қалыптасуына ғылымның дамуы үлкен әсер етті, әсіресе Чарльз Дарвиннің эволюция теориясы.
- Атеистердің көбісі гуманизмді қолдайды, бұл адамның өмірі мен құқықтарын қорғауға негізделген философия.
- Қазіргі қоғамда атеистердің саны күн санап артып келеді.
- Атеизмнің таралуы заманауи қоғамдағы діни сенімнің әлсіреуінің белгісі ретінде қарастырылады.
- Әлемдегі атеистердің көпшілігі дамыған елдерде тұрады.
- Скандинавия елдері, мысалы, Швеция мен Дания, атеизмнің ең жоғары деңгейіне ие.
- Атеистердің саны Азияда да артып келеді, әсіресе Қытай мен Жапонияда.
- Атеизмнің тарихы мыңдаған жылдарға созылады, ал ерте атеистік ойлар ежелгі Үндістанда да кездеседі.
- Атеистер діни институттардың билігіне күмәнмен қарайды.
- Атеизмнің негізінде ақыл-ой мен ғылыми дәлелдемелерге сенім жатыр.
- Көптеген атеистер адамгершілік пен этикаға сенеді, оларды құдайсыз түсіндіруге болады деп санайды.
- Атеистік қоғамдарда діни сенімсіздіктің артуы моральдық қағидалардың өзгеруіне әкелуі мүмкін.
- Атеизмнің кейбір түрлері агностицизммен тығыз байланысты.
- Агностицизм атеизмнен айырмашылығы, құдайдың бар екендігін не жоқ екендігін білу мүмкін емес деген сенімге негізделеді.
- Кейбір елдерде атеистерді қудалау байқалады, ал кейбіреулерде атеизм мемлекеттік идеология болып табылады.
- Кеңестік Одақта атеизм ресми идеология ретінде қабылданған.
- Атеизмді қабылдаған қоғамдарда діни толеранттылық жоғары болуы мүмкін.
- Атеистік ұйымдар әлемнің көптеген елдерінде бар, олар діни еркіндік пен секуляризмді қолдайды.
- Атеистерге арналған халықаралық күн 23 наурызда аталып өтіледі.
- Атеистер арасында діни әдебиеттің көп оқылуы байқалады, өйткені олар діни көзқарастарды зерттеуді маңызды санайды.
- Атеистердің көбісі ғылымды қолдайды және діни түсініктерді ғылыммен алмастыруды ұсынады.
- Атеизм әлемнің көптеген мәдениеттерінде көркем әдебиет пен өнерде бейнеленген.
- Көптеген философтар атеизмді ақыл-ойдың және еркін ойлаудың белгісі ретінде қарастырады.
- Атеистер арасында адам құқықтары мен азаматтық еркіндіктерді қорғауға үлкен мән беріледі.
- Атеистік философияның маңызды бөлігі – сенімге емес, дәлелдерге негізделген көзқарас.
- Қазіргі замандағы көптеген ғалымдар атеист болып табылады немесе дінсіз.
- Атеизм діндермен қатар, ғылымның, философияның және мәдениеттің дамуына ықпал етті.
- Атеизмді қолдайтын адамдар әдетте білім деңгейі жоғары және сыни ойлау қабілеті жақсы дамыған.
Атеизм – бұл күрделі және көпқырлы құбылыс. Ол тек діни сенімсіздік емес, сонымен қатар ақыл-ойдың және білімнің нәтижесі болып табылады. Атеистер ғылымды, рационализмді және гуманизмді жоғары бағалайды. Заманауи қоғамда атеизмнің орны ерекше, өйткені ол адамдарды өз бетінше ойлауға және сенімсіз көзқарастарды сынауға ынталандырады.
