Қылыштіс жолбарыстар (Смилодондар) туралы 28 қызықты факт
Қылыштіс жолбарыстар немесе смилодондар ежелгі заманда өмір сүрген ең қорқынышты жыртқыштардың бірі болған. Олардың ерекше ұзын қылыш тәрізді тістері бұл жануарлардың негізгі қаруы болып саналған. Қазіргі кезде олар жойылып кеткенмен, олардың қалдықтары археологтарға көптеген қызықты деректер берді. Қылыштіс жолбарыстардың дене құрылымы мен мінез-құлқы қазіргі арыстандар мен жолбарыстардан айтарлықтай ерекшеленеді. Олардың эволюциялық даму жолы көптеген зерттеушілердің назарын аударуда.
- Қылыштіс жолбарыстар шамамен 2,5 миллион жыл бұрын пайда болған және 10 000 жыл бұрын жойылып кеткен.
- Смилодондардың үш негізгі түрі белгілі: Smilodon gracilis, Smilodon fatalis және Smilodon populator.
- Олардың ұзын тістері 18 см-ге дейін жеткен.
- Қылыштіс жолбарыстардың дене массасы 220-400 кг аралығында болған.
- Олар негізінен Солтүстік және Оңтүстік Америкада мекендеген.
- Қылыштіс жолбарыстардың тістері өте нәзік болған, сондықтан оларды тек дәлдікпен қолданған.
- Олардың тіршілік ету кезеңі мұз дәуіріне тұспа-тұс келген.
- Смилодондар ірі шөпқоректі жануарларды аулаған, мысалы, мамонттар мен жылқыларды.
- Олардың алдыңғы аяқтары өте күшті болған, бұл оларға құрбанын жерге құлату үшін қажет болған.
- Қылыштіс жолбарыстардың жауырыны қысқа болған, бұл олардың артқы аяқтарының күшіне сүйеніп жүгіре алмауын білдіреді.
- Олар тобымен аулаған, бұл олардың әлеуметтік жануарлар болғанын көрсетеді.
- Смилодондардың тұмсығы қазіргі жолбарыстардан қысқа және жалпақ болған.
- Қылыштіс жолбарыстардың аң аулау тактикасы жерге құлатылған жануарды бір соққымен өлтіру болған.
- Олардың тістері осал болғандықтан, күрделі шайқастардан аулақ болған.
- Смилодондар қуатты жақтары арқылы жауларына тістерін терең енгізе алған.
- Олардың дене бітімі қазіргі ірі жыртқыштардан анағұрлым ауыр әрі бұлшықетті болған.
- Қылыштіс жолбарыстардың тістерін зерттеген ғалымдар олардың жасын анықтай алған.
- Тістерінің сынуы олардың өліміне себеп болған негізгі факторлардың бірі.
- Смилодондар мұз дәуірінің соңында климаттық өзгерістерге бейімделе алмаған.
- Олар сүтқоректілердің «Felidae» тұқымдасына жатады.
- Қылыштіс жолбарыстар қазіргі арыстандардан екі есе үлкен болған.
- Олардың ұзын тістері төменгі жақтарына симайтын болғандықтан, төменгі жақтары айтарлықтай үлкен.
- Смилодондардың қалдықтары алғаш рет 1842 жылы табылған.
- Ғалымдар смилодондардың тіршілік ету ортасын қайта қалпына келтіру үшін олардың сүйектерін зерттеді.
- Қылыштіс жолбарыстарға арналған арнайы музейлер мен көрмелер көптеген елдерде ашылған.
- Олар жануарлар әлемінде ең танымал жыртқыштардың бірі болып саналады.
- Қылыштіс жолбарыстардың суреттері ежелгі үңгірлерде табылған.
- Смилодондардың жойылуы климаттық өзгерістермен және азықтың жетіспеушілігімен байланысты болды.
Қылыштіс жолбарыстар ежелгі замандағы ең керемет жыртқыштардың бірі болғаны сөзсіз. Олардың ерекшеліктері мен өмір салты қазіргі жыртқыштардан едәуір өзгеше болған. Осы жануарлар туралы фактілер бізге олардың табиғи әлемде ерекше орын алатынын көрсетеді. Олардың жойылу себебі әлі күнге дейін толықтай зерттелмегенімен, ғалымдар смилодондардың өз дәуірінде орасан зор рөл атқарғанын растайды.