1 min read
Болгар тілі туралы 37 қызықты факт
Болгар тілі – бұл Шығыс Еуропаның ерекше лингвистикалық жәдігері. Бұл тіл тарихқа бай, ал оның грамматикасы мен лексикасы өзге славян тілдерінен айрықша ерекшеленеді. Болгар тілі әлемдегі ең байырғы жазбаша славян тілдерінің бірі болып саналады. Төменде Болгар тілі туралы сіз білмейтін көптеген қызықты деректер ұсынылған.
- Болгар тілі – славян тілдеріне жататын және кириллица әліпбиін қолданатын тіл.
- Болгар тілі – Еуропа Одағындағы 24 ресми тілдің бірі.
- Болгар тілі – үндіеуропалық тілдер отбасының оңтүстік славян тобына кіреді.
- Болгар тілі – славян тілдері арасында ең алғаш әдеби тілі қалыптасқан тіл.
- Болгар тілінде «и» әрпі көбінесе «е» әрпімен алмастырылып айтылады.
- Болгар тілінде етістіктің «аорист» деп аталатын ерекше түрі бар, ол өткен әрекетті білдіреді.
- Болгар тілі грамматикасы басқа славян тілдерінен ерекшеленеді, себебі ол артикльді пайдаланады.
- Болгар тіліндегі артикль сөз соңында тұрады, мысалы: «книга» (кітап) – «книгата» (кітап).
- Болгар тілі – түркі тілдерінен де көптеген сөздер алған.
- Болгар тілінің дыбысталу жүйесі орыс тілінен және басқа славян тілдерінен айтарлықтай ерекшеленеді.
- Болгар тілінде үш жыныс бар: еркек, әйел және орта жыныс.
- Болгар тіліндегі етістіктер алты шақта қолданылады.
- Болгар тілі – Глаголица алфавитімен жазылған алғашқы славян тілдерінің бірі болды.
- Болгар тілі – 9 ғасырда қалыптасқан және оны алғаш қолданғандар Кирилл мен Мефодий.
- Болгар тіліндегі қазіргі кириллица әліпбиі 30 әріптен тұрады.
- Болгар тілінде есімдіктердің көпше түрі мен жекеше түрі айқын ажыратылады.
- Болгар тіліндегі дауысты дыбыстар саны 6.
- Болгар тіліндегі «р» әрпі көбінесе жұмсақ айтылады.
- Болгар тіліндегі сөздердің екпіні көбінесе соңғы буынға түседі.
- Болгар тілінде өте көп консонантты (дауыссыз) сөздер кездеседі.
- Болгар тілінде негізгі сұрау сөздері «кой» (кім) және «какво» (не) болып табылады.
- Болгар тілінде өткен шақтағы етістіктердің үш түрлі формасы бар.
- Болгар тіліндегі күнделікті тұрмыста қолданылатын кейбір сөздер түркі тілдерінен енген.
- Болгар тіліндегі зат есімдердің септелуі 6 септіктен тұрады.
- Болгар тілінде 2 етістік түрі бар: біреуі толықтай аяқталған іс-әрекетті білдіреді, ал екіншісі аяқталмаған іс-әрекетті білдіреді.
- Болгар тілінде етістік сын есімдері (глагольные прилагательные) өте жиі қолданылады.
- Болгар тілінде сөйлемдердің көбісі етістіктен басталады.
- Болгар тілінде шектеулі және бейшектеулі болымсыздық бар.
- Болгар тілінде екі жақты емес, үш жақты есімдік бар.
- Болгар тілінде интонация сөйлемнің мағынасын өзгерте алады.
- Болгар тілінде кейбір етістіктер мен есімдер сөз құрамында қос дауыссыз дыбыстармен аяқталады.
- Болгар тілінде лексиканың шамамен 12%-ы түркі тілдерінен алынған.
- Болгар тіліндегі жеке есімдер грамматикалық түрде жынысқа тәуелді болып табылады.
- Болгар тіліндегі диалектілер көп, олар әртүрлі аймақтарда ерекшеленеді.
- Болгар тілінде кейбір етістіктердің мағынасы тек контекст арқылы ғана анықталады.
- Болгар тілінде күнделікті сөйлеу тілінде көптеген қысқартылған сөздер кездеседі.
- Болгар тіліндегі «съединение» сөзі «біріктіру» мағынасын білдіреді және бұл Болгарияның ұлттық ұраны болып табылады.
Болгар тілі – бұл тарих пен мәдениеттің ерекше көрінісі. Оны білу болгар халқының мәдениетін терең түсінуге мүмкіндік береді. Тілдің құрылымы мен оның даму тарихы басқа славян тілдерінен ерекшеленеді, бұл оның бірегейлігін айқындайды. Болгар тілі – болашақ ұрпақ үшін сақтап қалу маңызды болатын мәдени құндылық.