Әзірбайжан туралы 41 қызықты факт

Әзірбайжан – Кавказ аймағындағы ежелгі мәдениеттердің бірі болып табылатын ел. Оның тарихы мыңдаған жылдардан бері сақталып келе жатқан бай мұрамен тығыз байланысты. Әзірбайжан аумағы әртүрлі өркениеттердің және ұлы державалардың қызығушылығын тудырып, әр дәуірде маңызды рөл атқарды. Әзірбайжан табиғатының алуан түрлілігімен, мәдени мұраларымен және ерекше тарихи оқиғаларымен әлем назарын аударуда.

1. Әзірбайжанның астанасы – Баку қаласы, Каспий теңізінің жағасында орналасқан.
2. Әзірбайжан – әлемдегі ең көне мұнай өндіруші елдердің бірі, мұнай өндірісі XIX ғасырда басталған.
3. Әзірбайжан аумағында әлемдегі ең үлкен Каспий теңізі орналасқан, бұл теңіз жердегі ең ірі тұйық су айдыны болып саналады.
4. Әзірбайжанның ресми тілі – әзірбайжан тілі, бұл тіл түркі тілдер тобына жатады.
5. Әзірбайжан бай табиғи ресурстарымен танымал, соның ішінде мұнай, газ және пайдалы қазбалар.
6. Әзірбайжандағы ең биік тау – Базардюзю тауы, оның биіктігі 4466 метрге жетеді.
7. Әзірбайжан Еуропа мен Азияның түйіскен жерінде орналасқан, бұл оның геосаяси маңыздылығын арттырады.
8. Әзірбайжан әлемдік мұра тізіміне енген бірнеше тарихи ескерткіштерге ие, соның бірі – Гобустан ұлттық тарихи-археологиялық қорығы.
9. Әзірбайжандағы ең үлкен көл – Кюр өзені бойындағы Сарсагән көлдері жүйесі.
10. Әзірбайжан халқының ұлттық тағамдарына долма, лаваш және палау жатады.
11. Әзірбайжанның ұлттық спорт түрі – күрес.
12. Әзірбайжан аумағында ертедегі өркениеттердің қалдықтары табылған, соның ішінде Нұх пайғамбардың кеме қонған деп саналған Гобустан аумағы.
13. Әзірбайжан өзінің кілем тоқу өнерімен де танымал, бұл өнер түрі ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұралар тізіміне енгізілген.
14. Әзірбайжанның Каспий теңізінде «Нафтан» деп аталатын ежелгі мұнай қазу құрылғылары әлі де бар.
15. Әзірбайжанның флорасы мен фаунасы әртүрлі, оның аумағында 4500-ден астам өсімдік түрі кездеседі.
16. Әзірбайжанның музыкалық мұрасы бай, мұнда ерекше музыкалық аспап – тар қолданылады.
17. Әзірбайжан 1918 жылы тәуелсіздігін жариялаған кезде, бұл мұсылман әлеміндегі алғашқы зайырлы республика болды.
18. Әзірбайжанның киноиндустриясы 1898 жылы басталып, әлемдегі ең көне киноиндустриялардың бірі болып табылады.
19. Әзірбайжандағы халық саны шамамен 10 миллион адамға жетеді.
20. Әзірбайжанның Каспий теңізіндегі мұнай кен орындары әлемдегі ең бай мұнай көздерінің бірі болып табылады.
21. Әзірбайжанның ең көне қалаларының бірі – Шеки, ол 2500 жылдық тарихқа ие.
22. Әзірбайжанның ұлттық валютасы – манат.
23. Әзірбайжанның климаты әртүрлі, оның аумағында шөлді аймақтар да, орманды белдеулер де бар.
24. Әзірбайжандағы ең әйгілі тұлғалардың бірі – Мұстафа Кемал Ататүрік, ол түрік мемлекетін құрушы және Әзірбайжанға үлкен қолдау көрсеткен.
25. Әзірбайжанда күнтізбе бойынша ең маңызды мейрам – Новруз, бұл көктемгі жаңа жыл мерекесі.
26. Әзірбайжан өзінің бай мәдени мұрасын сақтап, әртүрлі фестивальдер мен мәдени шаралар өткізіп тұрады.
27. Әзірбайжан Республикасының мемлекеттік рәміздері: ту, елтаңба және әнұран.
28. Әзірбайжан аумағында 11 климаттық белдеу бар, бұл оның табиғи ландшафттарының алуантүрлілігін көрсетеді.
29. Әзірбайжанда әлемдегі ең көне шарап жасау дәстүрі бар, бұл дәстүр мыңдаған жылдардан бері сақталып келеді.
30. Әзірбайжанның Жібек жолындағы рөлі маңызды болған, бұл жол арқылы Азия мен Еуропа арасындағы сауда байланыстары дамыды.
31. Әзірбайжанның әуендері, әсіресе мугам, әлемге танымал, бұл музыкалық жанр ЮНЕСКО-ның мәдени мұра тізіміне енгізілген.
32. Әзірбайжанда бірнеше ерекше табиғи қорықтар бар, соның ішінде Зангезур ұлттық паркі.
33. Әзірбайжан әйелдері ХХ ғасырдың басында сайлау құқығына ие болды, бұл кейбір еуропалық елдерден бұрын болған.
34. Әзірбайжан Каспий теңізінде көптеген демалыс аймақтарына ие, бұл аймақтар туристердің назарын аударуда.
35. Әзірбайжанның Сапсан деп аталатын теміржол жүйесі жоғары жылдамдықпен ерекшеленеді.
36. Әзірбайжанда минералды сулардың көптеген түрлері бар, олар емдік қасиеттерімен танымал.
37. Әзірбайжан аумағында ежелгі от культіне қатысты ғибадат орындары сақталған.
38. Әзірбайжанның Қарабах аймағы ұзақ жылдар бойы халықаралық даулардың орталығында болған.
39. Әзірбайжанның табиғи газ өндірісі де маңызды рөл атқарады, әсіресе «Шах Дениз» газ кен орны.
40. Әзірбайжан 2021 жылы БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болып сайланды.
41. Әзірбайжан халқының саны көбінесе жастардан тұрады, орташа жас мөлшері 32 жас шамасында.

Әзірбайжан – бұл ежелгі тарих пен қазіргі заманның үйлесімін көрсететін ел. Оның табиғи байлығы мен мәдени мұралары тек әзірбайжандықтардың ғана емес, әлемнің де назарын аударады. Осы деректер арқылы Әзірбайжанның маңыздылығы мен ерекшелігін тереңірек түсінуге болады. Елдің тарихи ескерткіштері, мәдени дәстүрлері және табиғи байлықтары оны әлемдегі ерекше мемлекеттердің қатарына қосады.